- Kasztany jadalne, nazywane drzewem chlebowym, były podstawą wyżywienia w Europie przed ziemniakami, a obecnie są popularne w kuchniach świata, w tym włoskiej i francuskiej.
- W Polsce kasztany jadalne pojawiły się w XVII wieku, a przepisy na ich wykorzystanie można znaleźć w starych książkach kucharskich, np. u Lucyny Ćwierczakiewiczowej.
- Najprostszy sposób na przygotowanie kasztanów jadalnych to nacięcie skorupek, zalanie wrzątkiem, a następnie uprażenie na suchej patelni z dodatkiem grubej soli.
Kasztan jadalny znany jest także jako drzewo chlebowe. Przez wieki z mąki kasztanowej wypiekano ciemny chleb, którym można było wypełnić puste żołądki mniej zamożnych. Włoski poeta Giovani Pascoli w 1908 roku napisał nawet, że na drzewie powinno się umieszczać krzyż – „Tak jak się to czyni wobec świętych drzew, aby nikt ich nie dotykał. To prawdziwe drzewo jest prawdziwym dobroczyńcą ludu”. Wszystko dlatego, że kasztany stanowiły jedno z podstawowych źródeł pożywienia. Zanim do Europy dotarły ziemniaki, to właśnie z tych nasion przygotowywano posiłki. Arystokracja patrzyła na nie niechętnie. Dopiero w XVI wieku pojawiły się na magnackich i królewskich stołach. Jednym z najwykwintniejszych dań były karmelizowane marony (czyli najbardziej szlachetna odmiana). Obrane z łupin nasiona gotowano z dodatkiem wanilii i zostawiano na kilka dni. Później serwowano podczas uczt polane syropem cukrowym.
Najlepsze pieczone kasztany są na Placu Pigalle?
Za sprawą popularnego serialu „Stawka większa niż życie” i hasłu „W Paryżu najlepsze kasztany są na placu Pigalle" wielu Polakom te owoce kojarzą się z Francją. Jednak ich ojczyzną są górskie regiony Azji Zachodniej, Afryki Północnej i Europy Południowej. Najwcześniejsza wzmianka o uprawie kasztanów znajduje się w dziele starożytnego greckiego filozofa – Teofrasta z Eresos, pod tytułem „Badania nad roślinami” z III w p.n.e. Jednak według badaczy z włoskiej Lombardii kasztany jadalne były obecne nad jeziorem Como już 10 tys. lat temu. Dziś lasy kasztanowe we Włoszech zajmują największy obszar w Europie. Istnieje także mnóstwo przepisów na ich wykorzystanie. W Toskanii przygotowuje się naleśniki z mąki kasztanowej. W tym regionie popularny jest także kasztanowy chleb oraz makaron. W Piemoncie popularne są gnocchi z gotowanymi kasztanami i cukinią.
Kasztany jadalne na świecie
Popularny we Włoszech deser – Monte Bianco, we Francji znany jako Mont Blanc to kasztany z bitą śmietaną. Taki deser robi się bardzo prosto. Wystarczy ugotować kasztany, obrać z łupin i przygotować puree. Doprawić odrobiną wanilii, podawać z bitą śmietaną i czekoladą. To najprostsza wersja. Jeśli chodzi o trochę bardziej skomplikowane desery, to w regionach Kampanii i Apuli popularne są małe pączki wypełnione kremem kasztanowym i czekoladą. W Lombardii przygotowuje się ciasto z suszonych kasztanów i mleka. Jeśli mowa o kasztanach w kuchni to z całym szacunkiem dla Włoch nie wypada nie wspomnieć o Francji, bo kuchnia francuska bez kasztanów jest jak polska wigilia bez grzybów. Tutaj używa się owoców do zapiekanek, sosów, faszerowania pieczeni, słodkich i wytrawnych kremów. Jednym z najbardziej eleganckich współczesnych deserów są lukrowane kasztany kandyzowane. Warto także wspomnieć o Stanach Zjednoczonych, gdzie kasztany stanowią ważny składnik świątecznego menu np. nadzienie do indyka. Nie zapominajmy także o Portugali, w której kasztany także są bardzo popularne, a na Maderze na przełomie października i listopada odbywa się Festiwal Kasztanów.
Kasztany jadalne w Polsce
Trudno jednoznacznie określić, kiedy dokładnie kasztany pojawiły się w menu Polaków. W XVII wieku marony rosły w okolicach pałacu w Wilanowie jednak te, które pojawiały się na stole Jana III Sobieskiego, były sprowadzane z południa Europy. Przepisy na wykorzystanie kasztanów pojawiają się w książkach kucharskich sprzed wieków. Lucyna Ćwierczakiewiczowa w swoje najpopularniejszej księdze, czyli „365 obiadów za 5 zł” podaje recepturę na kasztany smażone w maśle jako dodatek do mięs.
Wiadomo iż indyk nadziewany kasztanami jest wyborną potrawą. Otóż do każdego drobiu, a szczególniéj do kaczek, indyka lub kapłonów nawet podają się kasztany osobno przyrządzone w obfitości i okładają niemi upieczone już na półmisku pieczyste. Na jedną kaczkę lub kapłona wziąść jeden funt, na indyczkę lub indyka dwa do trzech funtów dobrych świeżych kasztanów i nie nakrawając wcale, ugotować w zimnéj wodzie zupełnie jak kartofle soląc trochę wczasie gotowania. Gotuje się tak długo, jak kartofle, gdy sprobowawszy jedno skóra łatwo schodzi i jest miękki, wtedy odlać wodę, obrać starannie ze skóry, na funt kasztanów, wziąść dobre ćwierć funta młodego zupełnie niesolonego masła, rozpuścić w rondlu, wrzucić obrane kasztany, wsypać ćwierć funta miałkiego cukru wymięszać dobrze, potrzymać z 10 minut na wolnym ogniu mięszając, i obłożyć niemi pieczyste, a będzie wyborne.
Jak zrobić kasztany jadalne? Najprostszy przepis
Dziś kasztany możemy kupić w dobrze zaopatrzonych warzywniakach, ale także w popularnych marketach i dyskontach. Trzeba jednak zwróć uwagę, by były duże, błyszczące i twarde. Łatwo je przygotować w najbardziej tradycyjnej wersji. Zanim wrzucimy je na patelnię, nacinamy skorupki na krzyż, zalewamy wrzątkiem i zostawiamy na 5 minut. Później osuszamy, wrzucamy na suchą rozgrzaną patelnię, przykrywamy i co jakiś czas mieszamy. Kiedy łupina zacznie się otwierać, posypujemy grubą solą i prażymy jeszcze 5 minut. Możemy dodać także odrobinę oliwy i rozmarynu, ale nie jest to konieczne.
Podcasty
Playlisty tematyczne
