Niezbędnik zawałowca: czy geny i płeć mają znaczenie?

W Polsce co roku do szpitali trafia około 100 tys. pacjentów z objawami choroby niedokrwiennej mięśnia sercowego, popularnie zwanej zawałem.

Większość z nas w pogoni za sukcesem nie zwraca uwagi na to, co je i jak żyje. Nie potrafimy odpoczywać, palimy papierosy, ograniczamy aktywność fizyczną do minimum. To wszystko prowadzi do zawału. Ponieważ problemy kardiologiczne są najczęstszym powodem zgonów, warto znać czynniki ryzyka zawału mięśnia sercowego. Można je podzielić na zależne i niezależne od chorego. Do czynników niezależnych zalicza się m.in. płeć i wiek.

* Ważne geny

Skłonność do chorób serca można dziedziczyć. Jeśli jedno

z rodziców (częściej ojciec) miało zawał, ryzyko zachorowania u potomstwa wzrasta średnio

o 20-30 proc.

* Kobieta czy mężczyzna

Kolejny czynnik zagrożenia to płeć. W grupie wiekowej pomiędzy 35. a 44. rokiem życia ryzyko wystąpienia zawału u mężczyzn jest dziesięciokrotnie większe niż u kobiet. Powodem, dla którego u kobiet choroby serca zaczynają się później, jest ochronne działanie żeńskich hormonów płciowych - estrogenów. Po menopauzie częstość występowania zawału u kobiet jest zbliżona do częstości jej występowania u mężczyzn, biorąc pod uwagę porównywalny wiek obu grup. Ale jeżeli zawał przytrafi się kobiecie przed pięćdziesiątką, jest zwykle rozleglejszy i groźniejszy niż u mężczyzn.

* Wiek

Ryzyko choroby wzrasta wraz z wiekiem. Wynika to z naturalnego procesu starzenia się organizmu - wszystkie naczynia twardnieją, są mniej kurczliwe i elastyczne. Możliwość zawału serca znacznie rośnie

u mężczyzn powyżej 45. roku

i u kobiet powyżej 55. roku życia.

Czynniki zależne

Jednak znaczną część odpowiedzialności za wystąpienie zawału serca ponosi sam chory. Do powstania zawału mięśnia sercowego przyczyniają się przede wszystkim takie czynniki, jak:

* Zaburzenia gospodarki lipidowej - zmniejszenie stężenia HDL ("dobrego" cholesterolu), a zwiększenie stężenia LDL ("złego" cholesterolu), cholesterolu całkowitego i trójglicerydów;

* Podwyższone ciśnienie tętnicze - zbyt wysokie ciśnienie płynącej krwi uszkadza naczynia tętnicze, a serce zmusza do nadmiernej pracy;

* Nieprawidłowa tolerancja glukozy lub cukrzyca;

* Nadwaga i otyłość;

* Niewłaściwa dieta, zawierająca zbyt duże ilości tłuszczów, cukru i soli;

* Palenie tytoniu i picie zbyt dużych ilości alkoholu;

* Unikanie aktywności fizycznej;

* Chroniczne przepracowanie i długotrwały stres - główna przyczyna zawałów u osób młodych.

Uwaga!

Im więcej czynników ryzyka, tym prawdopodobieństwo wystąpienia zawału jest większe. Wysoki cholesterol, nadciśnienie, cukrzyca, otyłość, papierosy powodują czterokrotny wzrost ryzyka!