Prawa pacjenta. Poznaj swoje przywileje

Bezpłatna opieka zdrowotna

*Masz prawo do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Równego, czyli każdy powinien być traktowany tak samo.

*Jeśli leczenie nie może nastąpić od razu, każdy pacjent, na równych zasadach, trafia do kolejki.

*Inaczej jest, jeśli twoje zdrowie lub życie jest zagrożone. Wtedy musisz otrzymać pomoc medyczną natychmiast, bez skierowania. W stanach nagłych masz prawo skorzystać z pomocy lekarza, który nie jest lekarzem ubezpieczenia zdrowotnego. Prawo do natychmiastowej pomocy medycznej, bez skierowania, ma także kobieta w czasie porodu.

*Możesz żądać, aby lekarz udzielający ci świadczeń zdrowotnych zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium.

*Przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych może być obecna bliska ci osoba.

Zrozumiała i pełna informacja o stanie zdrowia

*Pacjentom od 16 roku życia lekarz powinien przystępnie wytłumaczyć jakie jest rozpoznanie, jak można je leczyć oraz jakie mogą być następstwa leczenia lub zaniechania leczenia pacjenta dla jego zdrowia i życia.

*Lekarz powinien ci dokładnie wyjaśnić, na czym będą polegały przeprowadzane badania i zabiegi, oraz w jakim celu będziesz przyjmował dany lek. Masz także prawo dowiedzieć się, jakie są wyniki badań. Możesz pytać o wszystko, co cię niepokoi.

Prawo do zachowania tajemnicy informacji na twój temat

*To ty decydujesz, komu i jakie informacje o twoim zdrowiu mogą być przekazywane.

*Tajemnica lekarska obejmuje wszelkie informacje dotyczące stanu zdrowia, rozpoznania i przebiegu leczenia, życia prywatnego, rodzinnego i zawodowego. Informacje te są poufne.

Zgoda na udzielenie świadczeń zdrowotnych

*Zawsze możesz się nie zgodzić na dane świadczenie zdrowotne lub zażądać zaprzestania jego udzielania. Oddzielnej zgody wymaga pobyt w szpitalu.

Dostęp do dokumentacji medycznej

*Masz prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej twojego stanu zdrowia oraz udzielonych świadczeń zdrowotnych. Po twojej śmierci prawo wglądu w dokumentację medyczną ma osoba, którą upoważniłeś.

*Przed wyjściem ze szpitala powinieneś otrzymać kartę informacyjną dotyczącą m. in. rozpoznania choroby, wyników badań, dalszych wskazań oraz terminach planowanych konsultacji.

Prawa w przychodni i aptece

*To ty wybierasz lekarza ubezpieczenia zdrowotnego pierwszego kontaktu. Możesz go zmienić trzy razy w roku kalendarzowym.

*Bez skierowania możesz pójść do ginekologa i położnika, dentysty, wenerologa, onkologa oraz psychiatry.

*Alkoholicy oraz uzależnieni od psychotropów oraz środków odurzających, mają prawo do leczenia odwykowego bez skierowania.

*Jeśli nie masz skierowania, musisz ponieść koszty udzielonych ci świadczeń opieki zdrowotnej, które wymagają skierowania.

*W aptece masz prawo do informacji o leku zastępczym, który jest tańszy od przepisanego, ale musisz o to zapytać.

Pacjent w szpitalu

*Leczenie w szpitalu wymaga skierowania wystawionego przez lekarza (w tym lekarza, który nie jest lekarzem ubezpieczenia zdrowotnego).

*W stanach nagłych (np. zawał, temperatura zagrażająca życiu), masz prawo do natychmiastowej pomocy medycznej, bez skierowania.

*Masz prawo do bezpłatnych środków farmaceutycznych i materiałów medycznych. Podczas pobytu w szpitalu nie możesz być poproszony np. o kupienie leków, środków higienicznych itp.

*Możesz w każdej chwili wypisać się ze szpitala na własne życzenie. Wcześniej jednak lekarz ma obowiązek wyjaśnić ci konsekwencje takiej decyzji dla twojego zdrowia i życia.

*Masz prawo zgłosić sprzeciw wobec opinii albo orzeczenia lekarza.

*Masz prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej ze strony osób, które wskażesz. Jeśli takie osoby się pojawią, personel medyczny nie może wyręczać się nimi w opiece nad tobą, ponieważ nadal ma obowiązek nadzoru nad opieką pacjenta i troski o niego.

*Masz prawo nie zgodzić się być dawcą organów lub tkanek po swojej śmierci. Musisz jednak sprzeciwić się temu poprzez: wpis w centralnym rejestrze zgłoszonych sprzeciwów, podpisanie oświadczenia pisemnego, złożenie oświadczenia ustnego w obecności co najmniej dwóch świadków, którzy potwierdzą to pisemnie.

*Masz prawo nie zgodzić się na przeprowadzenie sekcji zwłok po twojej śmierci. Twój sprzeciw powinien być pisemny i zawierać: twoje dane, datę i miejsce sporządzenia pisma; oświadczenie woli (że nie chcesz aby przeprowadzono sekcję twoich zwłok) czytelny podpis. Sprzeciw należy przekazać lekarzowi prowadzącemu.

ZOBACZ: Kolejna reforma ma postawić szpitale na nogi i pacjenci mają na tym skorzystać

 Transport sanitarny

*Prawo do bezpłatnego transportu sanitarnego (w tym lotniczego) do najbliższego podmiotu, z którym NFZ zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej masz wtedy, gdy: zlecenie na przejazd wystawił lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, trzeba podjąć natychmiastowe leczenie w innym podmiocie leczniczym.

*Jeżeli wymagasz natychmiastowego leczenia lub choroba nóg czy np. paraliż uniemożliwiają ci skorzystanie z transportu publicznego, przysługuje ci transport sanitarny.

Twoja godność i intymność

*W trakcie udzielania ci pomocy medycznej powinny być obecne tylko te osoby, które są niezbędne.

*W klinikach oraz w szpitalach uczelni medycznych studenci często są obecni przy badaniach oraz zabiegach medycznych. Jeśli cię to krępuje, zawsze możesz prosić o udzielenie świadczenia bez obecności studentów.

*Lekarz nie powinien omawiać twojej choroby i zadawać intymnych pytań w obecności innych pacjentów.

*Masz prawo przygotować się do badania lub zabiegu w osobnym, osłoniętym miejscu (np. za parawanem), tak aby nie można było cię oglądać ani podsłuchać.

*Obłożnie chorzy, w sali wieloosobowej, badania lub zabiegi powinni mieć przeprowadzane za parawanem lub zasłoną. W obecności innych pacjentów lekarz nie powinien omawiać chorób pacjenta ani zadawać mu intymnych pytań (np. dotyczących przebytych chorób wenerycznych, regularności miesiączek czy częstotliwości stosunków seksualnych).

*Chory nie może być poniżany, tym bardziej w obecności innych pacjentów (np. pielęgniarka sprawdzająca czy pacjentka starannie ogoliła pachy przed operacją onkologiczną nie może ganić jej za niedokładność, mówiąc: „pani Kowalska, to wstyd, żeby kobieta nie wiedziała jak się ogolić”.

*Chory umierający ma prawo do poszanowania godności, łagodzenia bólu i zminimalizowania innych cierpień (np. trudności w oddychaniu poprzez podawanie tlenu).

Opieka duszpasterska

*Przebywając w szpitalu lub zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, opiekuńczo-leczniczym lub rehabilitacji leczniczej czy hospicjum masz prawo do opieki duszpasterskiej. W sytuacji pogorszenia się stanu zdrowia lub zagrożenia życia, twoja placówka lecznicza ma obowiązek umożliwić ci kontakt z duchownym twojego wyznania.

*Duchowni nie mogą narzucać się chorym, którzy nie poprosili ich o opiekę duszpasterską. Nie mogą więc np. zachęcać: „Panie Nowak, a nie boi się pan pójść pod nóż bez spowiedzi?”

Depozyt rzeczy wartościowych

*Jeśli zostałeś przyjęty na leczenie stacjonarne (całodobowe), masz prawo do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie, a podmiot leczniczy musi zapewnić ci taką usługę.