- 60 lat szukałem zwłok ojca. Ten dzień jest pierwszym, w którym nie czuję się obywatelem drugiej kategorii - mówi łamiącym się głosem Witold Mieszkowski (77 l.), syn komandora Mieszkowskiego. Podczas piątkowego spotkania w Belwederze naukowcy z IPN ujawnili 12 nazwisk osób, które zostały zidentyfikowane podczas wykopalisk na "Łączce". W grobie rozpoznanego wcześniej majora Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki" (41 l.) odnaleziono kapitana Antoniego Olechnowicza z wileńskiej Armii Krajowej. Wśród ofiar ujawnionych w piątek są też żołnierze ze zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" z oddziału "Zapory", których po wojnie władze komunistyczne oskarżyły o szpiegostwo i spisek, a następnie skazały na karę śmierci. Część z nich została zabita strzałem w tył głowy i pochowana twarzą w kierunku ziemi.
Zobacz: Warszawa. Żołnierze Wyklęci docenieni!
- Prosimy wszystkich o cierpliwość, zwłaszcza rodziny zamordowanych. Nasze prace nie są jeszcze zakończone - uspokaja dr Andrzej Kunert (52 l.), sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Na ten rok zaplanowano kolejny etap ekshumacji. Badacze na wiosnę chcą wrócić na Powązki, ale też rozpocząć prace na cmentarzu przy ul. Wałbrzyskiej, gdzie również znajdują się mogiły zamordowanych przez komunistów. - Ich groby znajdują się pod miejscami pochówku innych ludzi, więc trzeba tu zachować szczególną troskę i czujność - mówi Krzysztof Szwagrzyk, pełnomocnik prezesa IPN ds. poszukiwań ofiar terroru komunistycznego.
Na razie znamy 30 z 200 osób, których szczątki wykopano. Prezydent Bronisław Komorowski (62 l.) zapowiedział, że prace będą kontynuowane, a we wrześniu odbędą się na pl. Piłsudskiego pierwsze uroczystości pogrzebowe zidentyfikowanych żołnierzy. Po raz kolejny padło też hasło likwidacji aresztu na Rakowieckiej i dostosowania go do potrzeb muzeum pamięci ofiar komunizmu.
Tadeusz Płużański, szef działu Opinie w "Super Expressie", prezes Fundacji "Łączka":
- To bardzo ważny kolejny etap w identyfikacji Żołnierzy Wyklętych. Podpisuję się pod słowami Witolda Mieszkowskiego, syna zamordowanego komandora, by na zdjęte podczas trzeciego etapu ekshumacji groby znaleziono inne miejsce.
Ich zidentyfikowano:
* Jan Czeredys (1912-1948), major Wojska Polskiego
* Adam Gajdek (1915-1949), podoficer WP, żołnierz Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej, Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość"
* Roman Groński (1926-1949), ps. Żbik, por. Zrzeszenia "WiN", oddziału mjr. H. Dekutowskiego ps. Zapora
* Aleksander Adam Kita (1912-1952), ppłk WP
* Jerzy Miatkowski (1923-1949), ps. Zawada, żołnierz AK, ppor. Zrzeszenia "WiN", oddziału mjr. H. Dekutowskiego ps. Zapora
* Stanisław Mieszkowski (1903-1952), komandor Marynarki Wojennej
* Antoni Olechnowicz (1905-1951), kpt. dypl. WP, ppłk. AK, ostatni komendant Wileńskiego Okręgu AK
* Marian Orlik (1916-1952), ppłk WP
* Zbigniew Przybyszewski (1907-1952), komandor Marynarki Wojennej
* Karol Rakoczy (1928-1950), żołnierz Ruchu Oporu AK, następnie Narodowych Sił Zbrojnych
* Edmund Tudruj (1923-1949), ps. Mundek, por. AK, Zrzeszenia "WiN", oddziału mjr. H. Dekutowskiego ps. Zapora
* Arkadiusz Wasilewski (1925-1949), ps. Biały, por. AK, Zrzeszenia "WiN", oddziału mjr. H. Dekutowskiego ps. Zapora
Tu uczcisz pamięć Wyklętych
W sobotę już po raz trzeci w stolicy i okolicach obchodzony będzie Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Losom bohaterskich żołnierzy, którzy po wojnie padli ofiarami komunistycznych władz, poświęconych zostanie kilkadziesiąt imprez.
sobota:
* godz. 11: z placu Zamkowego wyruszy rowerowa masa krytyczna
* godz. 11: gra miejska "Obława 1944-1963" - pl. Kilińskiego, Mińsk Mazowiecki
* godz. 11.20: rekonstrukcja próby uwolnienia więźniów z obozu przejściowego - Ostrówek, gm. Klembów
* godz. 12: bieg, gra rodzinna oraz rekonstrukcja potyczki oddziału "Olecha" z NKWD- park Skaryszewski
* godz. 14: rekonstrukcja historyczna próby odbicia więźniów z katowni NKWD i UB - pl. 15 Sierpnia, Kobyłka
* godz. 14.30: uroczystość w miejscu potajemnych pochówków na Powązkach Wojskowych (kwatera "Ł")
* godz. 17: apel poległych przy Grobie Nieznanego Żołnierza na pl. Piłsudskiego, a następnie przemarsz Krakowskim Przedmieściem do archikatedry św. Jana na mszę celebrowaną przez kard. Kazimierza Nycza
* godz. 19.30: koncert "Panny wyklęte" z udziałem Maleo Reggae Rockers, Kasi Kowalskiej, sióstr Przybysz i Haliny Mlynkovej - klub Palladium, ul. Złota 9 (bezpłatne wejściówki do pobrania na profilu Strefy Edukacyjnej IPN na facebooku)
niedziela:
* godz. 12-20: III Warszawski Maraton Filmowy o Żołnierzach Wyklętych - ul. Foksal 3/5, Centrum Prasowe
* godz. 12.30: uroczysta msza święta celebrowana przez abp. Henryka Hosera i koncert "Podziemna armia powraca - Żołnierze Niezłomni" - katedra warszawsko-praska św. Floriana
* godz. 15.30: rekonstrukcja historyczna - skwer kpt. Z. Pawlaczyka u zbiegu Rosoła i Płaskowickiej
* godz. 18: koncert Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk" - Katedra Polowa Wojska Polskiego, ul. Długa 13/15
Podcasty
Playlisty tematyczne
