Monika Beuth, rzeczniczka prasowa urzędu m. st. Warszawy, przyznaje otwarcie: – W bazie danych dla Warszawy mamy ponad 200 schronów, ok. 1300 ukryć i ponad 16 tys. miejsc doraźnego schronienia, są to obiekty, które na ten moment można określić w ten sposób jedynie nieformalnie, ponieważ trwa audyt, prowadzony przez PSP i PINB i brak jeszcze ostatecznych kwalifikacji.
Niepewna baza danych warszawskich schronów
Oznacza to, że mieszkańcy stolicy w praktyce posługują się listą, która nie gwarantuje aktualności ani funkcjonalności wskazanych obiektów. Co więcej, baza nie obejmuje infrastruktury metra, a właśnie ona mogłaby stanowić jedno z największych miejsc ewakuacji. Problem w tym, że, „nie ma jeszcze rozporządzenia, na mocy którego można byłoby formalnie określić jego status” − mówi rzeczniczka.
Samo rozporządzenie może jednak nie wystarczyć. Przypomnijmy, co o warszawskim metrze w 2024 roku mówił gen. Roman Polko. − Słyszymy zapewnienia, że mamy metro w Warszawie, i że tam się może schronić. Tylko że to metro nie spełnia podstawowych wymogów bezpieczeństwa. Budując takie duże inwestycje powinno się czynić wszystko, aby spełniały wymogi związane z bezpieczeństwem − powiedział.
Eksperci: tunele metra nie spełniają norm bezpieczeństwa
Były dowódca GROM wyjaśnił, że nasze tunele są o wiele za płytkie i nie posiadają ochrony przed atakiem chemicznym i są zbyt kruche, żeby chronić przed bombardowaniem. Brakuje też toalet i składów żywności. − To metro po prostu nie spełnia wymogów ochrony. (...) W ogóle w głównych polskich miastach brakuje infrastruktury, która zapewniałaby schronienie dla ludności. Chronienie się w piwnicach, takich obiektach, to tak naprawdę narażanie samego siebie na śmierć pod gruzami − ocenił.
Brakujące przepisy sprawiają, że od dwóch lat warszawiacy pozostają w informacyjnej próżni.
Audyt schronów prowadzony przez Państwową Straż Pożarną i Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego jest dopiero w 40 procentach zaawansowany. Do tego nie wydano wciąż rozporządzenia określającego warunki techniczne budowli ochronnych. Bez niego nie można formalnie rozpocząć modernizacji ani budowy nowych schronów, a istniejące obiekty pozostają w stanie zawieszenia.
Choć miasto inwestuje w działania edukacyjne i program „Warszawa chroni”, warszawiacy wciąż nie dostali jasnej odpowiedzi na kluczowe pytanie: gdzie mają się udać w sytuacji zagrożenia?
Aplikacja „Schrony” przygotowana przez Państwową Straż Pożarną jest, jak zaznacza Beuth, wyłącznie „pomocnicza i informacyjna”. Ostatni raz była aktualizowana dwa lata temu.
Ratusz chwali się, że rozdysponował poradniki, przeprowadził test syren alarmowych i publikuje filmy edukacyjne. Problem w tym, że mieszkańcy nie potrzebują kolejnych kampanii informacyjnych, tylko rzetelnej, aktualnej i wiarygodnej listy. Bez tego całe planowanie obrony cywilnej staje się teorią, a nie praktyką.
Niepokój budzi również fakt, że do końca marca 2025 roku właściciele i zarządcy nieruchomości mieli obowiązek zgłaszania obiektów pełniących dawniej funkcje schronów. Dane te zostały włączone do bazy, ale nie ma żadnej gwarancji, że przeszły weryfikację techniczną.
Warszawa może więc mówić o „ponad 200 schronach”, lecz dopóki audyt nie zostanie zakończony, a rozporządzenia techniczne wydane, pozostaje to tylko liczbą w tabeli. W praktyce warszawiacy wciąż nie wiedzą, gdzie dokładnie mogliby się ukryć w sytuacji realnego zagrożenia.
Gdzie szukać informacji?
− W trosce o właściwe przygotowanie do sytuacji trudnych, niebezpiecznych i kryzysowych miasto, we współpracy ze służbami ratowniczymi i porządkowymi, prowadzi od lat konsekwentne działania edukacyjne. Na stronach internetowych mamy najważniejsze informacje na wypadek różnych sytuacji kryzysowych, w tym link do aplikacji schrony oraz rządowego poradnika bezpieczeństwa − mówi Monika Beuth.
- https://www.gov.pl/web/poradnikbezpieczenstwa
- https://warszawa19115.pl/warszawa-chroni
- https://warszawa19115.pl/szukasz-informacji/porzadek-i-bezpieczenstwo/postepowanie-w-sytuacjach-zagrozen
- https://strazpozarna.maps.arcgis.com/apps/instant/nearby/index.html?appid=ec00a2b879424296b6dcc400393c6c1e