Legendy dzieciństwa w PRL. Tak wyglądają ich groby. Niezapomniani WIDEO

2021-08-26 17:30

W najnowszych "Niezapomnianych" pierwsza część o legendarnych twórcach literatury i filmów dla dzieci i młodzieży. Byli oni czytani i oglądani przez wiele pokoleń Polaków. Na Starych i Wojskowych Powązkach, pochowani są znani pisarze i filmowcy. W następnym odcinku temat będzie kontunuowany. Tym razem zobaczycie groby twórców bajek i słynnych dobranocek.

Elementarz Mariana Falskiego, Podróż za jeden uśmiech i Julian Tuwim

i

Autor: mat.własny Legendarni pisarze i filmowcy dla dzieci i młodzieży. Niezapomniani. Cmentarne historie"

Zbigniew Nienacki (1929-1994) - pisarz, autor cyklu o przygodach Pana Samochodzika, Uroczyska. Współpracował z UB i zwalczał żołnierzy podziemia antykomunistycznego, należał do PZPR i ORMO. Był zwolennikiem wprowadzenia stanu wojennego oraz współpracownikiem SB. Mieszkał w domu w Jerzwałdzie nad Jeziorakiem. Pochowany na miejscowym cmentarzu.

Edmund Niziurski (1925-2013) - pisarz, autor takich książek jak Księga urwisów, Sposób na Alcybiadesa i Niewiarygodne przygody Marka Piegusa. Z wykształcenia był prawnikiem i socjologiem. Pochowany na Starych Powązkach.

Alfred Szklarski (1912-1992) - pisarz literatury młodzieżowej, twórca postaci Tomka Wilimowskiego w serii książek o tematyce przygodowo-podróżniczej. Pierwsza "Tomek w krainie kangurów" z 1957 a ostatnia, 10 - Tomek na Alasce z 2021 - dzięki notatkom zostawionym przez Szklarskiego. Za życia pisarza ukazało się 7 książek. 9 - Tomek w grobowcu faraonów została dokończona przez przez ks. Adama Zelgę w 1995 roku. Szklarski urodził się w Chicago w rodzinie działacza PPS, który musiał emigrować z Polski w 1908 roku. Alfred przyjechał z matka do Polski w 1928 roku. Studiował nauki polityczne na UW. Ślub ze swoją żoną Krystyną (1915-2012), także pisarką, wziął 1 września 1939 roku. W czasie okupacji pisał powieści etotyczne pod pseudonimem Alfred Murawski. Brał udział w Powstaniu Warszawskim ps. Szklarz. Po wojnie zamieszkał w Katowicach. W 1949 roku został skazany na 8 lat więzienia za pisanie do tzw. gadzinówek, niemieckiej prasyz czasów wojny w języku polskim. Zwolniony w wyniku amnestii w 1953 roku. Został pochowany na cmentarzu w Katowicach przy ul. Sienkiewicza.

Aleksander Minkowski (1933-2016) ps. Alex Hunter, Marcin Dor - pisarz, reportażysta i autor scenariuszy filmowych. Autor powieści Szaleństwo Majki Skowron i Gruby, na motywach, których powstały seriale młodzieżowe. Ukończył filologię rosyjską na UW, według opracowań IPN był tajnym współpracownikiem SB. Pochowany na Powązkach Wojskowych.

Janusz Nasfeter (1920-1998) - reżyser, odkrywca talentu Henryka Gołębiewskiego. Film Abel mój brat. Został pochowany na starym cmentarzu na Służewie, a w 2018 został przeniesiony do rodzinnego grobu na Starych Powązkach w Warszawie. Jego stryj Stefan (1879-1952) prowadził kino Oaza w Wołominie i wyprodukował dwa filmy tuż przed wojną - m.in. Kobiety nad przepaścią (1938)

Stanisław Jędryka (1933-2019) - reżyser seriali młodzieżowych takich jak: Podróż za jeden uśmiech, Wakacje z duchami, Stawiam na Tolka Banana, Szaleństwo Majki Skowron i Do przerwy 0:1. Pochowany na Powązkach Wojskowych w Alei Zasłużonych.

Adam Bahdaj (1918-1985) ps. „Jan Kot”, „Dominik Damian” - pisarz literatury młodzieżowej. W czasie wojny był kurierem tatrzańskim (wspomnienia opisał w książce "Trzecia granica" na motywach, której powstał serial). Napisał także książkę dla dzieci Mały pingwin Pik-Pok, póżniej powstała dobranocka o tym samym tytule. Cmentarz Północny w Warszawie.

Julian Tuwim (1894-1953) - pisarz i poeta żydowskiego pochodzenia. Brat polskiej literatki i tłumaczki Ireny Tuwim, kuzyn aktora kabaretowego i piosenkarza Kazimierza „Lopka” Krukowskiego (1901-1984). Jego bratem stryjecznym był aktor Włodzimierz Boruński (1906-1988). II wojnę światową spędził na obczyźnie - m.in. w Rio de Janeiro i Nowym Jorku. Ojciec Izydor (1858-1935) i matka Adela z Krukowskich (1872-1942) pochowani są na nowym cmentarzu żydowskim w Łodzi. Tuwim cierpiał na agorafobię i alkoholizm. Zmarł 27 grudnia 1953 w pensjonacie ZAiKS-u „Halama” w Zakopanem na atak serca. Z żoną Stefanią (1894-1991) miał córkę Ewę. Pochowany w Alei Zasłużonych na Powązkach Wojskowych. Autor takich wierszy jak Lokomotywa, Murzynek Bambo, czy Rzepka.

Jan Brzechwa (1898-1966) - właśc. Jan Wiktor Lesman, pseudonim „Szer-Szeń”, „Inspicjent Brzeszczot”. Był wnukiem warszawskiego księgarza i wydawcy Bernarda Lesmana, a przy tym stryjecznym bratem poety Bolesława Leśmiana, który wymyślił pseudonim artystyczny Lesmana: Brzechwa (nawiązanie do części strzały), Brzechwa był trzykrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Maria Sunderland, drugą Karolina Lentowa z domu Meyer, a trzecią Janina Magajewska (1915–1989). Jego jedyna córka, Krystyna Brzechwa (ur. 1928) jest malarką. Powązki Wojskowe. Najbardziej znane wiersze dla dzieci: Tańcowała igła z nitką, „Pomidor”, „Żuraw i czapla”, Kaczka Dziwaczka, „Sójka”, Na wyspach Bergamutach, Na straganie, Hipopotam, Żuk, Staś Pytalski, Jak rozmawiać trzeba z psem, Pchła szachrajka, Samochwała, Kłamczucha, Pali się, Skarżypyta czy Leń.Książka Akademia Pana Kleksa

Aleksander hrabia Fredro (1793-1876) - autor Zemsty pisał także bajki dla dzieci - m.in. Małpa w kąpieli, Paweł i Gaweł. Pochowany w Kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Rudkach na Ukrainie.

Maria Kownacka (1894-1982) - autorka Plastusiowego pamiętnika (1936), który w 1980 roku doczekał się serialu. Ponadto napisała Kajtkowe przygody i Rogaś z Doliny Roztoki. Pochowana na Starych Powązkach.

Marian Falski (1881-1974) - pedagog, twórca słynnego elementarza, którego pierwsze wydanie pod tytułem "Nauka czytania i pisania dla dzieci" ukazało się w 1910 roku w Krakowie. Książka była ilustrowany rysunkami Jana Rembowskiego (1879-1923) - pochowany na Starych Powązkach. Była to najdłużej wydawana pozycja tego typu na świecie. W latach Falski 1919–1939 pracował w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Po wojnie jego elementarz ilustrowały obrazki Jana Samuela Miklaszewskiego (1907-1982), który pochowany jest na Starych Powązkach. W czasie stalinizmu elementarz był cenzurowany - nie pojawiały się w nim m.in. symbole religijne, za to obecna była ideologia komunistyczna. Wszystko zmieniło się w 1958 roku, kiedy to pojawiła się wersja kolorowa. Ostatnie wydanie ukazało się w 1982 roku. Ilustratorami elementarza byli także: Janusz Grabiański (1929-1976) - Cmentarz Centralny w Szczecinie, Kamil Mackiewicz (1986-1931, Stare Powązki), który wraz z pisarzem Stanisławem Wasylewskim (1885-1953, cmentarz komunalny w Opolu) stworzył w 1919 roku pierwszy polski komiks pt. Przygody Szalonego Grzesia; Tadeusz Gronowski (1894-1990) - Stare Powązki i Władysław Skoczylas (1883-1934) - Stare Powązki Aleja Zasłużonych. Marian Falski został pochowany na Powązkach Wojskowych.

Maciej Zimiński (1930-2013) - dziennikarz, pisarz literatury dziecięcej, twórca cyklu Ekran z bratkiem (1967-1977) i Teleranka (1972-2009, 2016-), ojciec dziennikarza Wojciecha Zimińskiego (59 l.) znanego z programu "Szkło kontaktowe" w TVN24. Pochowany na Powązkach Wojskowych.

Legendarni pisarze i filmowcy dla dzieci i młodzieży. Niezapomniani

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki