Czym jest edukacja włączająca i jakie są korzyści z jej stosowania?

Czym jest edukacja włączająca?

Edukacja włączająca to, najogólniej mówiąc, rodzaj podejścia do kształcenia i wychowania. Ma ona na celu zwiększać szanse na dobrą i pełną edukację wszystkich uczących się dzieci przez zapewnienie im odpowiednich warunków do rozwoju, a w konsekwencji – pozwolić im z łatwością odnaleźć się w społeczeństwie w przyszłości.

Kluczowym przesłaniem edukacji włączającej jest stworzenie przestrzeni, która zapewni uczestnictwo każdego dziecka i ucznia w tak zwanym procesie uczenia się. Chodzi zarówno o zdobywanie nowych informacji i umiejętności, ale też rozwijanie kompetencji kluczowych, w tym kompetencji emocjonalno-społecznych (czyli na przykład, empatii, szacunku, współczucia i wielu innych). Aby zapewnić warunki dla tego uczestnictwa, szkoła powinna stać się bardziej dostępna. Chodzi zarówno o uczniów z niepełnosprawnościami, jak i tych, którzy nie mają zidentyfikowanych niepełnosprawności, ale mogą odczuwać trudności – na przykład z racji specyficznego sposobu uczenia się, określonych dyspozycji fizycznych lub psychicznych lub wynikających ze szczególnych zdolności. Ta dostępność dotyczy również nauczycieli i osób związanych ze szkołą, w tym rodziców.

Jakie korzyści daje edukacja włączająca osobom uczącym się?

W centrum edukacji włączającej znajduje się uczeń jako członek społeczności – klasy, szkoły, wspólnoty lokalnej. Idea włączania opiera się na stałym zaangażowaniu dziecka w rozmaite elementy jego nauki, na przykład w działania grupowe, pozwalając mu współdecydować o przebiegu zajęć, czy podkreślając jego odpowiedzialność za siebie i za grupę. Dzięki takim działaniom wzmacnia się pewność siebie i poczucie sprawczości u dziecka. W efekcie będzie się ono rozwijało doskonale, w odpowiednim dla siebie tempie.

Dlaczego edukacja włączająca jest uważana za bardzo praktyczne i skuteczne podejście? Taka forma nauczania w szkole stara się być jak najbliżej życia, pokazuje dzieciom znaczenie umiejętności rozwijanych w ramach różnych przedmiotów w kontekście codziennego rozwiązywania problemów. Mówiąc wprost, edukacja włączająca bierze pod uwagę całokształt funkcjonowania ucznia. Uczniowie w edukacji włączającej, oprócz tradycyjnych lekcji (matematyki, języka czy historii), mają również inne zajęcia – na przykład w ramach potrzebnej niektórym z nich terapii sensorycznej – po to, aby w przyszłości ich zmysły funkcjonowały prawidłowo.

Edukacja włączająca to też, jeśli nie przede wszystkim, ciekawe i różnorodne metody nauczania, dzięki którym każdy z uczniów może odnaleźć najlepszy dla siebie sposób nauki. To także elastyczne metody oceniania nastawione na motywowanie do rozwoju i wskazywanie mocnych stron uczniów, a nie jedynie błędów i odstępstw od przyjętych standardów. Ocena to przede wszystkim informacja zwrotna, która docenia wysiłek i pracę ucznia, a także wskazuje kierunek i sposób poprawy.

Edukacja włączająca to również model współpracy między wszystkimi osobami i instytucjami zaangażowanymi w proces kształcenia i wychowania dzieci oraz uczniów. Chodzi zarówno o sprawną wymianę informacji, integrowanie działań pomocowych, jak i wzajemne uczenie się. Na przykład nauczyciel, który dzięki terapeucie doskonale zna już potrzeby dziecka, może zasugerować rodzicom, nad czym najlepiej dodatkowo pracować w domu. Jej wdrażanie jest zatem nie tylko wyzwaniem społecznym, ale także dobrym treningiem współpracy między instytucjami, placówkami, szkołami i przedszkolami.

Więcej informacji na temat edukacji włączającej można znaleźć na stronie edukacjawzasiegureki.pl

Działanie jest współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój oraz budżetu państwa.