Odkłamują propagandę PRL

2012-03-10 3:00

Żyjemy w dobie kolejnych reform systemu edukacji, kiedy lekcje historii są spychane na coraz dalszy plan. Fakty są nieubłagane - tylko nieliczni uczniowie dotrą w programie nauczania do czasów II wojny światowej.

To, co potem, staje się dla coraz większej części polskiego społeczeństwa białą kartą w ich świadomości historycznej. Dla starszych ten okres pozostanie konglomeratem wspomnień osobistych, propagandy PRL, filmów Barei i nielicznych faktów zapisanych na nowo w III RP. Dla młodszych zamknie się w efemerycznym tworze epoki minionej - z "jakimiś" kolejkami po zakupy, "jakąś" Solidarnością, "jakimiś" komunistami. Równie abstrakcyjne, co czasy Mieszka I.

Tymczasem, jak pokazuje książka Witolda Sienkiewicza "Polska od roku 1944", okres ten jest znacznie bardziej skomplikowany, fascynujący i rzutujący na teraźniejszość, niż wielu chce przyznać. Dla części czytelników zabrzmi to jak truizm, ale nie ulega wątpliwości, że poznanie tego okresu historii jest zadaniem podstawowym, przed jakim stoją współcześnie polscy historycy. I to pomimo że - mówiąc delikatnie - klimatu na to, niestety, w Polsce wciąż nie ma.

Sienkiewicz postanowił w sposób ścisły, bez osobistych wycieczek, przybliżyć czytelnikom kilkadziesiąt lat polskiej historii (gdyż datą zamykająca książkę jest dopiero rok 2011!). Szczególnie ciekawie prezentuje się opis czasów zaraz po zakończeniu wojny - przesiedlenia, pierwsze strajki robotnicze (gdyż już w latach 1945-1948 przez Polskę przeszła fala ponad 1200 strajków), instalowanie się komunistycznej władzy poprzez przejmowanie instytucji politycznych i wojskowych (w latach 1949-1968 na 84 generałów Wojska Polskiego 40 było Rosjanami, 13 Ukraińcami, 9 Białorusinami - "polskich" generałów było 21). Rzeczy przemilczane, a będące przecież fundamentem systemu, który na kilkadziesiąt lat swoimi mackami objął Polskę.

Trzeba to jasno powiedzieć - pozycja wydawnictwa Demart jest książką, po którą raczej się sięga, niż ją czyta. Pełna ilustracji, zdjęć, grafik, wykresów, map, archiwalnych dokumentów, staje się kopalnią faktów i danych, przedstawionych w sposób jasny i przyjazny. Nie jest jednak książką napisaną z nerwem ŕ la Bogusław Wołoszański. Ma uświadamiać i informować, ale nie bawić. Dlatego szczególnie polecam ją miłośnikom historii, studentom i uczniom, którzy - mimo uporu Ministerstwa Edukacji Narodowej - będą chcieli wiedzieć o PRL-u coś więcej niż to, że w sklepach na półce stał tylko ocet.

Witold Sienkiewicz, "Polska od roku 1944. Najnowsza historia", Wydawnictwo Demart, Warszawa 2012

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki