Różnice są w porządku, krzywdzące podziały – już nie

Różnorodność jest okey

Współczesne dziewczynki obserwują zachodzące w społeczeństwie przemiany oraz efekty działań prokobiecych i feministycznych w ostatnich latach. To dobrze, bo dzięki temu uczą się od najmłodszych lat, że mogą mieć własne zdanie, być sobą i żyć w zgodzie z własnymi przekonaniami. Jak pokazują badania Instytutu Geeny Davis ds. Płci z 2021 r. zlecone przez Grupę LEGO®, dziewczynki są otwarte na różnorodność i pozbawione barier związanych z płcią, nie mają tendencji do osądzania czy podziałów płciowych. Dorosłe kobiety też mogą się wiele nauczyć od dziewczynek w tej kwestii. Wystarczy zadać pytanie takiej Zuzi, Lence czy Tosi: czy spódnica jest tylko dla kobiet? Zuzia odpowie, że jak była w Szkocji, to widziała pana w spódnicy w kratę, więc każdy może nosić spódnicę. Poza tym jej mama z kolei nosi garnitury do pracy. Garnitury są ładne. Lenka zapytana o to, czy klocki to zabawka wyłącznie dla chłopców, odpowie, że absolutnie nie! Przecież ona ma w domu swój ulubiony zestaw LEGO Friends Domek na Drzewie przyjaźni (41703) i codziennie się nim bawi. Poza tym lubi wspinać się na drzewa i już podarła z tego powodu sporo ubrań. Mama jest trochę niezadowolona, ale zabiera Lenkę do parków linowych i niebawem zapiszę ją na „ściankę”. A czym właściwie różnią się chłopcy od dziewcząt? Tosia wie: wyglądem i tym, że są trochę silniejsi, ale nie zawsze. Bo Tosia trenuje sztuki walki i zdarza jej się wygrywać na macie także z chłopcami.

Początki ruchu kobiet

Ruchy feministyczne zaczęły się kształtować ok. XVIII w., a pierwszym przejawem feminizmu była opublikowana przez francuską dramatopisarkę Olimpię de Gouges w 1791 r. Deklaracja Praw Kobiety i Obywatelki. Olimpia powiedziała kiedyś: „Skoro kobieta może zgodnie z prawem zawisnąć na szubienicy, winna również mieć prawo stanąć na mównicy”. Rok później Mary Wollstonecraft wydaje Wołanie o prawa kobiety, w którym rozprawia się ze zróżnicowanym systemem edukacji kobiet i mężczyzn. W prasie „feministka” debiutuje w 1891 r., co ma związek ze zjazdem kobiet z okazji 25-lecia twórczości Elizy Orzeszkowej. Niemiecka aktorka i piosenkarka Marlene Dietrich jako pierwsza włożyła spodnie i garnitur, pojawiając się w nim na ekranie, za co niemal została aresztowana. Współczesne feministki kontynuują rozpoczęte dzieło. Znana amerykańska piosenkarka popowa Beyonce podczas jednego z występów nawiązała do feminizmu słowami przemowy nigeryjskiej pisarki Chimamandy Ngozi Adichie, które popłynęły z głośników: Uczymy dziewczynki umniejszania samych siebie. Mówimy im „możecie mieć ambicje, ale niezbyt duże. Powinnyście starać się osiągnąć sukces, ale niezbyt wielki. Inaczej będziecie zagrażające dla mężczyzn.” (…) Feministka: osoba, która wierzy w społeczne, polityczne i ekonomiczne równouprawnienie płci.

Życie zawodowe a płeć

Choć wiele się zmieniło przez dziesiątki lat, to wciąż można się spotkać ze stereotypowym podejściem do płci. Z tegorocznego raportu LEGO Play Well 2022 wynika, że 1 na 5 dorosłych Polaków (21proc. ankietowanych) czuło się ograniczanych w swoich aspiracjach zawodowych ze względu na płeć. Ponadto kobiety, a dziś matki, znacznie rzadziej niż mężczyzn zachęcano, by realizowały się w nauce, technologii, inżynierii czy matematyce. Dlaczego? Przecież historia pokazuje, jak wiele kobiet, które osiągnęło sukcesy w tych dziedzinach! Maria Gaetana Agnesi (włoska lingwistka i matematyczka, druga kobieta-wykładowca na Uniwersytecie w Bolonii, autorka dzieła poświęconego rachunkowi różniczkowemu i całkowemu), noblistka Maria Skłodowska-Curie (okrycie pierwiastków promieniotwórczych: polonu i radu), Olga Malinkiewicz (wynalazczyni taniej metody wytwarzania drukowanych ogniw słonecznych na bazie perowskitów). Przykładów można mnożyć, jednak stereotypowe podejście do płci uwidacznia się już w dzieciństwie.

i

Dziewczynce nie wypada?

Jak pokazują wyniki badania przeprowadzonego przez Instytut Geeny Davis ds. Płci na zlecenie Grupy LEGO, rodzice znacznie częściej zachęcają dziewczynki do zabaw stereotypowo przypisywanych płci żeńskiej: tańca, śpiewu, wyszywania, przebierania się, gotowania czy zabawy pluszakami i lalkami. To może rodzić obawy wśród dziewczynek, że aby zadowolić rodziców i uzyskać akceptację społeczeństwa, muszą „się dopasować”. A niektóre dziewczynki zamiast bawić się lalkami, wolą grać w piłkę nożną, budować z klocków, bawić się żołnierzykami lub ścigać się na rowerze z rówieśnikami. Powinniśmy im pozwolić na wybór zabawek i rodzaju zabawy, rozwój pasji i zainteresowań, które nie są „dziewczęce”, bo to pozwoli im rozkwitać, ukształtować własne „ja” i być szczęśliwą.

Dziewczynki mogą wszystko

Główne przesłanie tegorocznej kampanii LEGO jest takie, że dziewczynki lubią róż, lalki, chcą być księżniczkami i to jest w porządku, o ile takie wybory nie są im narzucane i wskazywane jako „jedyne właściwe”. Bo są też dziewczynki, które wolą kolor niebieski czy zielony, gry komputerowe i budowanie z klocków. Mają w sobie siłę, odwagę i potrafią być przebojowe. Celem kampanii jest rozprawienie się z powszechnymi stereotypami płciowymi, które mogą być ograniczające i krzywdzące dla dziewczynek. Hasło kampanii brzmi „dziewczynki mogą wszystko”. Warto im o tym przypominać oraz przywoływać sylwetki kobiet, które osiągnęły sukces w dziedzinach dedykowanych mężczyznom. Kobiety też mogą być doskonałymi inżynierami, szefami czy mechanikami. O ile zechcą.

Mężczyźni i kobiety, ramię w ramię

Ważne jest też, żeby dziewczynki miały kontakt z rówieśnikami płci przeciwnej. Warto im pokazywać różnice, ale też to, że mimo różnic – albo właśnie dzięki nim – mogą się uczyć od innych, czerpać inspirację i lepiej poznać siebie.

• Z pewnością każdy zna Baracka Obama, amerykańskiego prezydenta Stanów Zjednoczonych. U jego boku stoi kobieta – Michelle Obama. Co o niej wiemy? Pochodzi z ubogiej dzielnicy Chicago, a dotarła na Uniwersytet Princeton. Pracowała w kancelarii prawniczej, jest działaczką społeczną, została pierwszą damą USA.
• Jean-Paul Sartre – francuski powieściopisarz, dramaturg, eseista, filozof. Laureat literackiej Nagrody Nobla. Jego partnerka życiowa i współpracowniczka, Simone de Beauvoir jest uznawana za pionierkę feminizmu drugiej fali, szokująca niezależnymi poglądami i stylem życia. W swojej książce „Druga płeć” analizuję sytuację kobiet w społeczeństwie.
• Martin Luther King, raczej nie ma osoby, która by o nim nie słyszała. Amerykański pastor był liderem ruchu praw obywatelskich, walczył o równouprawnienie Afroamerykanów i zniesienie dyskryminacji rasowej. Pastor miał żonę, Corettę Scot Kong, która również była działaczką ruchu praw obywatelskich. Po śmierci męża dalej angażowała się w rozpoczętą przez niego działalność, w tym na rzecz praw kobiet. Jako pierwsza kobieta miała zaszczyt wygłosić kazanie w Katedrze św. Pawła w Londynie. Otrzymała honorowy doktorat Uniwersytetu Princeton.

Te przykłady pokazują, że kobiety i mężczyźni mogą ze sobą współpracować, tworzyć, spełniać się zawodowo. Czasem łączą ich wspólne idee, czasem mają różne poglądy, ale to dzięki innemu spojrzeniu na świat – oczami kobiety i oczami mężczyzny – mogą się uzupełniać i osiągać sukcesy.

Różnimy się, różnice są piękne. Ale podziały z powodu tych różnic bywają krzywdzące i ograniczające. Przestańmy patrzeć na nasze córki, siostry, matki, żony przez stereotypy płciowe, a ujrzymy znacznie więcej.

Partnerem materiału jest LEGO