Co wspólnego ma pisarz LEM z naukowcami Śląskiego Uniwersytetu Medycznego?

Zakres chorób nowotworowych jest przeogromny. W krakowskim Centrum badania koncentrują się na wyjaśnieniu przyczyn powstawania nowotworów głowy i szyi. W badaniach wykorzystuje się w nich synchrotron, SOLARIS. Nie wdając się w techniczne szczegóły trzeba podkreślić, że dzięki takim urządzeniom można prowadzić super dokładną diagnostykę. Ciekawostka: poza medycyną promieniowanie synchrotronowe używane jest w archeologii – można zobaczyć co jest w środku artefaktu, bez jego otwierania. A co w Krakowie?

O możliwość przeprowadzenia badań na najnowocześniejszym na świecie synchrotronie zabiegają setki naukowców. Program badawczy SUM wygrał rywalizację z wieloma ośrodkami jako jeden z najistotniejszych dla poznania mechanizmu tworzenia się nowotworów na poziomie subatomowym, a zatem sięgającym jeszcze głębiej niż było to możliwe dotychczas. – Zaproponowaliśmy współpracę wielu ośrodkom w kraju, przez co będziemy mieć szansę, by badania były bardziej obiektywne i spełniały cechy poprawności klinicznej. Strona finansowa przedsięwzięcia, choć oczywiście bardzo istotna, jest w tym wypadku drugorzędna biorąc pod uwagę możliwość skorzystania z wyjątkowego sprzętu, gdyż cały świat aplikuje do Krakowa – podkreśla dr Jarosław Paluch z Kliniki Laryngologii Szpitala Klinicznego im. Andrzeja Mielęckiego SUM w Katowicach, kierownik zespołu.

Naukowcy chcą sprawdzić, jak zachowuje się tlen w komórkach rakowych. Tu należy wskazać, że podstawą rozwoju nowotworu, jego naciekania i powstania przerzutów, jest zawartość tlenu w komórkach. Jego ilości nie można zbadać w sposób fizyczny, ale jest to możliwie pośrednio poprzez monitorowanie zmian w wartościowości żelaza. Urządzeniem, które umożliwi monitorowanie tych zmian i ich analizę jest właśnie SOLARIS. – Wchodzimy w podstawową biologię nowotworów. Na razie badania nie przełożą się na leczenie pacjentów, ale liczymy, że w przyszłości tak się stanie. Naszym zamiarem jest sprawdzenie w jakich warunkach, pod wpływem jakich czynników komórka zdrowa staje się komórką nowotworową. Co ma na ten proces największy wpływ, jakie czynniki – wyjaśnia prof. Iwona Niedzielska, kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej SUM .

Badania mają więc charakter przyszłościowy, bo też zdaniem specjalistów za 15 lat nowotwory jamy ustnej, będą dominować. Nie tylko za przyczyną tzw. niezdrowego trybu życia, ale postępującej degradacji środowiska naturalnego. Nowotwory głowy oraz szyi obejmują szereg chorób onkologicznych zlokalizowanych w rozmaitych częściach głowy i szyi, np. języka, nosa, ucha, krtani, tarczycy lub gardła. Obecnie rozpoznaje się ok. 11 tys. zachorowań rocznie, a w ciągu dekady ta liczba wzrosła o ok. 25 proc. Objawy, które powinny niepokoić, to: • pieczenie języka; • niegojące się owrzodzenia w jamie ustnej; • czerwone lub białe naloty w jamie ustnej; • ból gardła; • przewlekła chrypka; • ból w trakcie przełykania i problemy z połykaniem; • guz na szyi; • jednostronna niedrożność nosa; • krwawy wyciek z nosa. Według Polskiego Towarzystwa Nowotworów Głowy i Szyi każda osoba, u której wystąpi i utrzyma się przez trzy tygodnie co najmniej jeden z wymienionych wyżej objawów, powinna szybko zgłosić się do lekarza. Warto posłuchać specjalistów i nie zwlekać do zakończenia badań z zastosowaniem SOLARISu. 4 lutego przypada Światowy Dzień Walki z Rakiem.