Szczepionki ratują życie. O tym (nie tylko antyszczepionkowcom) przypomina ta inicjatywa WHO

Dziś medycyna dysponuje szczepionkami zapobiegającymi ponad 20 chorobom uznawanym za zagrażające życiu. A wszystko zaczęło się, aż trudno uwierzyć, pod koniec XVIII w. w Anglii. Wówczas ludzie umierali na wszystko, co śmierć powoduje, a ospa była jedną z najbardziej niebezpiecznych chorób. Student medycyny Edward Jenner był świadkiem, jak jedna kobieta mówiła, że nie może zarazić się ospą prawdziwą, bo była chora na ospę krowią. A kto na nią chorował, ten jest uodporniony na ospę prawdziwą. Zapamiętał to spotkanie. Gdy skończył studia w Londynie i wrócił do rodzinnego Gloucestershire, zaczął naukowo zgłębiać słowa owej pani i doszedł do wniosku, że nie zmyślała.

Przeprowadził z pomyślnym skutkiem kilka eksperymentów, można było by to nazwać odpowiednikiem współczesnych badań klinicznych. W 1796 r. zaczął podawać pacjentom lekką dawkę ospy krowiej, by zapewnić im ochronę przed zachorowaniem na ospę. W 1798 r. Jenner przeprowadził kolejny kluczowy test. Czworo dzieci, które były szczepione przeciwko ospie krowiej, otrzymało teraz słabą postać ospy prawdziwej, aby chronić je przed chorobą. Ani jedno z nich nie zachorowało na ospę. 9 grudnia 1979 r. Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła, że na Ziemi nie występują już jednostki chorobowe ospy prawdziwej. To dzięki angielskiemu lekarzowi, który był pierwszym odkrywcą/wynalazcą szczepień ochronnych. Ponad dwa wieki później antyszczepionkowcy zdeformują to odkrycie uważając, że można dzieci uodpornić na chorobę… zarażając ją chorobą. Dlaczego nie chcą uodpornić się na wściekliznę stosując takie sposoby?

Szczepienia są dla wszystkich. Jednak największą, ochronną rolę, spełniają wobec dzieci. W świecie spada liczba dzieci poddawanych szczepieniom ochronnym. Tak dobrowolnym (np. w państwach skandynawskich, jak i obowiązkowym (w Polsce i w większości państw europejskich), choć w obu systemach działa system „kija i marchewki”. Kilka przykładów. USA: formalnie nie ma obowiązku, ale nieszczepione dzieci nie są przyjmowane do placówek publicznych. W stanach, występują epidemiczne zachorowania na odrę, np. stanie Nowy Jork, zniesiono akceptację decyzji rodziców o niezaszczepieniu dziecka z powodów przekonań religijnych. Czechy: przed przyjęciem do przedszkola trzeba wykazać, że dziecko przyjęło 6 szczepień (do 3. roku życia). Francja: od 2018 r. obowiązek szczepień dla dzieci został rozszerzony z 3 do 11 szczepień dzieci. Brak zaświadczenia o szczepieniu uniemożliwia dostanie się do placówek edukacyjnych oraz klubów sportowych. Nie ma kar finansowych za nieszczepienie. Takie są w Polsce, ale skuteczność tego mechanizmu jest co najmniej mierna.

Jednak popyt na szczepienia ochronne zaniżyła też – co podkreśla amerykańskie Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorób (Centers for Disease Control and Prevention – CDC) pandemia SARS-CoV-2/COVID-19. „Przez trzy lata związanych z pandemią zakłóceń w podstawowych usługach zdrowotnych i nadwyrężonych systemach opieki zdrowotnej świat stracił 30 lat postępu w ochronie dzieci za pomocą rutynowych szczepień, które są niezbędnym elementem podstawowej opieki zdrowotnej. W każdym regionie świata rosną ogniska chorób, którym można zapobiegać poprzez szczepienia, takich jak odra, polio i błonica”.

W 2021 r. 25 mln dzieci pominęło co najmniej jedną rutynową szczepionkę, a 18 mln nie otrzymało żadnych szczepionek. Prawie 128 tys. zmarło z powodu odry. Polio (paraliż dziecięcy) wyeliminowany dzięki szczepionkom znów pojawiło się… Obchodzony od 2007 r. Światowy/Europejski Tydzień Szczepień ma podkreślić ich rolę, podnosić świadomość ochrony dzieci przed chorobami i zwracać szczególną uwagę na szczepienia pacjentów z grup wysokiego ryzyka. Gdyby nie szczepionki, co roku ok. 4 mln dzieci zabijałyby choroby, przed którymi teraz można je chronić.