Ten chrząszcz to prawdziwy skarb Małopolski! Znalazł się pod specjalną ochroną

• Na mocy zarządzenia RDOŚ w Krakowie, chrząszcz zaciętka (Cheilotoma musciformis) został objęty 5-letnią ochroną na terenie Małopolski.
• Zaciętka to rzadki gatunek reliktu stepowego, uznany w Polsce za zagrożony wyginięciem (EN), którego populacja i zasięg występowania w ostatnich dekadach drastycznie się zmniejszyły.
• Chrząszcz ten występuje głównie na murawach kserotermicznych w południowej Polsce, a główne zagrożenia dla niego to zarastanie i zalesianie siedlisk oraz zbyt intensywny wypas.

Wyjątkowy chrząszcz z Małopolski pod ścisłą ochroną! Zaciętka walczy o przetrwanie, grozi jej całkowite wyginięcie

Alarmujące wieści z Małopolski zmusiły urzędników do podjęcia natychmiastowych działań. Chodzi o niezwykle rzadkiego chrząszcza, który jest prawdziwym skarbem polskiej fauny. Jak informuje Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Krakowie, na mocy zarządzenia zaciętka (Cheilotoma musciformis) została objęta na okres 5 lat ochroną gatunkową.

Zaciętka to gatunek o ogromnej wartości dla przyrodników, co potwierdza jego obecność w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt oraz na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Został tam sklasyfikowany jako „gatunek zagrożony” (EN), co oznacza, że ryzyko jego wymarcia w stanie dzikim jest bardzo wysokie. Jak podają specjaliści z krakowskiego RDOŚ, polska populacja jest silnie odizolowana od głównego obszaru występowania tego chrząszcza w Europie. Najbliższe stanowiska znajdują się dopiero na Podolu na Ukrainie oraz w Kotlinie Panońskiej. W XXI wieku sytuacja stała się krytyczna – zasięg występowania zaciętki w Polsce zmniejszył się o około 30%, a liczba znanych stanowisk spadła średnio o połowę.

Obecnie ten cenny owad występuje jedynie w południowej Polsce, na terenie województw małopolskiego i świętokrzyskiego. Można go spotkać głównie na Wyżynie Miechowskiej, w Dolinie Nidy, a także lokalnie na Płaskowyżu Proszowickim i w Górach Świętokrzyskich. Jego naturalnym środowiskiem są suche i mocno nasłonecznione zbocza oraz urwiska wapienne, porośnięte przez murawy kserotermiczne. To właśnie tam znajduje swój główny pokarm – rośliny bobowate, a w szczególności sparcetę piaskową i siewną.

Co zagraża populacji zaciętki? To nie tylko naturalni wrogowie, ale też działalność człowieka

Eksperci wskazują na kilka kluczowych zagrożeń, które doprowadziły populację zaciętki na skraj przetrwania. Jednym z głównych problemów jest naturalna sukcesja ekologiczna, czyli zarastanie muraw kserotermicznych przez krzewy i drzewa, co niszczy naturalne siedliska chrząszcza. Kolejnym ciosem dla gatunku jest zalesianie terenów, na których dotychczas występował. Działania te, choć często postrzegane jako proekologiczne, w tym konkretnym przypadku prowadzą do zaniku unikalnego ekosystemu niezbędnego do życia zaciętki.

Ogromnym zagrożeniem, jak czytamy w komunikacie RDOŚ w Krakowie, jest również działalność człowieka związana z rolnictwem. Chodzi przede wszystkim o zbyt intensywny wypas zwierząt gospodarskich, prowadzony w nieodpowiednich terminach. Powoduje on eliminację roślin żywicielskich, bez których larwy i dorosłe osobniki chrząszcza nie są w stanie przetrwać. Wprowadzona na pięć lat ochrona ma dać gatunkowi szansę na odbudowę populacji i stanowić podstawę do dalszych, długofalowych działań ochronnych. To prawdziwy wyścig z czasem o uratowanie tego przyrodniczego skarbu Małopolski.

Te miasta są największe w Małopolsce. Na liście jest dużo niespodzianek