Błoto zwane Bałtykiem

2008-01-27 17:42

W językach duńskim, niemieckim, szwedzkim, norweskim, fińskim i niderlandzkim Bałtyk jest Morzem Wschodnim. Dla Estończyków to Morze Zachodnie. Reszta mieszkańców Europy podchodzi do tego morza po bożemu i jest ono Bałtyckie.

Po raz pierwszy nazwa ta pojawiła się w XI w. w księgach pisanych po łacinie. W polszczyźnie dopiero w XV w. i to w wersji "Bałytyk". Z kolei w XVIII wieku już funkcjonuje określenie "Morze Bałtyckie".

Białe jak błoto

Do dziś pochodzenie tej nazwy nie jest wyjaśnione. Jednak naukowcy nie byliby naukowcami, gdyby nie postawili kilku śmiałych hipotez. Niektórzy twierdzą, że nazwa pochodzi od słowiańskiego słowa "bolto". Nasze morze od wieków słynie z tego, że jest raczej płytkie i małe. A to słowiańskie słowo oznaczało nizinną przestrzeń pokrytą wodą, bagno lub moczary. Zresztą z niego powstało później słowo błoto.

Inne hipotezy mówią o litewskim przymiotniku "baltas" (biały) czy łacińskim "balteus" (pas, cieśnina). Jednak do dziś żadna z tych hipotez nie zdobyła powszechnego uznania.

Nie mniejszy problem stanowi wyjaśnienie nazwy "Tatry". Niektórzy słowo to kojarzą z dzikimi Tatarami, którzy mieli najechać Polskę właśnie od strony gór. Istnieje też teoria celtycka. Zwolennicy tej tezy dostrzegają podobieństwo między francuskim słowem "tertre" wywodzącym się z celtyckiego do nazwy naszych gór. Podobne brzmienie jest w języku dackim. Na potwierdzenie tej teorii naukowcy podają nazwy geograficzne z Siedmiogrodu, takie jak choćby Toutry.

Wymiennie z Alpami

Jest też teoria wywodząca pochodzenie nazw gór z języka słowiańskiego. Podobno istniało słowo tr-try lub tr-tri oznaczające wielkie głazy. I podobnie właśnie brzmiała nazwa gór w przywileju cesarza Henryka III z 1086 r. Określał on granice pomiędzy biskupstwem praskim i morawskim. To, co zostało zapisane w przywileju, można odczytać jako Trytri lub Tritri. W późniejszej, bo pochodzącej z XII w. Kronice Kosmasa pojawia się już nazwa Tatri. Tak też to zostało zapisane w polskim Kodeksie Dyplomatycznym Małopolski z XIII w. Tatry pojawiają się w XV-wiecznej kronice Jana Długosza. Nazwa ta jest tam jednak używana na przemian z określeniem Alpy Polskie lub Sarmackie.

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki