- "Znachor", z Jerzym Bińczyckim w roli głównej, to kultowy film oparty na powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza.
- Choć historia Rafała Wilczura nie jest dosłownie prawdziwa, autor czerpał inspirację z autentycznych postaci znachorów lat 30. XX wieku.
- Film doczekał się kilku ekranizacji, w tym najnowszej produkcji Netflixa, a jego popularność wykracza poza granice Polski.
- Dowiedz się, gdzie kręcono kultowe sceny i kiedy możesz obejrzeć "Znachora" w telewizji!
„Znachor” to klasyka polskiej kinematografii, która dla większości Polaków ma twarz Jerzego Bińczyckiego. To właśnie on wcielił się rolę głównego bohatera w filmie Jerzego Hoffmana - sławnego chirurga Rafała Wliczura, który traci pamięć, a później wiedzie życie wiejskiego znachora Antoniego Kosiby. Mimo braku formalnych dokumentów, jego wiedza medyczna okazuje się bezcenna.
Czy „Znachor” jest oparty na faktach?
„Znachor” jest adaptacją powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza z 1937 roku. Nie jest oparta na faktach, jeśli chcielibyśmy szukać takiej postaci jak Rafał Wilczur. Jednak autor powieści inspirował się prawdziwymi historiami znachorów działających w Polsce lat 30. XX wieku – m.in. zielarzem i znachorem o nazwisku Różycki ze wsi Radotki, który zdobył ogromne uznanie wśród mieszkańców wsi. Radotki zaś stały się inspiracją dla powieściowych Radoliszek. Jednak
„Znachor” książka, która miała być scenariuszem
Powieść „Znachor” pierwotnie powstała jako scenariusz filmowy, który został odrzucony – dlatego Dołęga-Mostowicz przerobił go na książkę. Opublikowana w 1937 roku, szybko zdobyła popularność i doczekała się kontynuacji pt. „Profesor Wilczur”. W drugiej części Rafał Wilczur po odzyskaniu pamięci, wraca do swojej dawnej pracy. Jednak intrygi jego dotychczasowego zastępcy – Stefana Dobranieckiego, sprawiają, że Wilczur zostawia stolicę i wyjeżdża na wieś, by pracować tam, gdzie czuje się potrzebny.
„Znachora” w telewizji. Kiedy?
„Znachor” w reżyserii Jerzego Hofmana jest jednym z tych filmów, którego Polacy nie mają dość, dlatego wiele stacji telewizyjnych decyduje się umieścić go w swojej ramówce. Zazwyczaj film można oglądać przy okazji świąt. 1 listopada można było zobaczyć go m.in. w TVP. Kolejna okazja już 11 listopada 2025. W Narodowe Święto Niepodległości, „Znachor” zostanie wyemitowany o godz. 12:20 w TV Polonia 1.
„Znachor” - ciekawostki
Co ciekawe, „Znachor” zdobył ogromną popularność w Wietnamie. Film był tam odbierany jako symbol dobroci, mądrości i poświęcenia. Polski konserwator zabytków Kazimierz Kwiatkowski, który przez lata pracował w Wietnamie, (prowadził rekonstrukcję i konserwację Zakazanego Miasta w Huế, starej części miasta Hội An), zyskał przydomek „Znachor” – ze względu na swoje podobieństwo do filmowego Wilczura i działalność na rzecz lokalnej społeczności.
„Znachor” Netflixa trzecią ekranizacją powieści
Najbardziej znaną ekranizacją powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza jest obraz Jerzego Hoffmana z 1982 roku. Jednak to druga filmowa adaptacja. Pierwszego „Znachora” w 1937 roku nakręcił Michał Waszyński z Kazimierzem Junoszą-Stępowskim w roli głównej. W 2023 roku swoją wersję „Znachora” wyprodukowała platforma streamingowa Netflix. W rolę profesora Wilczura wcielił się Leszek Lichota.
„Znachor” gdzie kręcono film?
Jerzy Hofmann kręcił „Znachora” m.in. w pałacu w Radziejowicach, Skolimowie, Łodzi, Piekarach oraz Bielsku Podlaskim. Now wersja z 2023 swoje plenery znalazła m.in. w skansenie w Lublinie. Natomiast kamienica, przy której prof. Rafał Wilczur (Leszek Lichota) zostaje pobity, znajduje się w Zgierzu, przy ulicy Dąbrowskiego 25. Swój udział w produkcji miała także jedna z lubelskich restauracji. Chodzi o scenę, w której hrabia Leszek Czyński wyjmuje talerz owoców morza i próbuje nakarmić chorego przyjaciela swojej ukochanej Marysi. Ten talerz przygotował szef kuchni Insomnia Home & Restaurant. Zostały one podane na srebrnej tacy wypożyczonej z pałacu. W nowym „Znachorze” nie brakuje także odpowiedniej oprawy muzycznej, podkreślającej klimat Mazowsza. W tle słychać zespół SVAHY - Patrycja Cywińska-Gacka (bęben obręczowy, śpiew), Ewa Pater (suka biłgorajska, mandolina, gitara, śpiew) i Małgorzata Żurańska-Wilkowska (lira korbowa, śpiew).
Podcasty
Playlisty tematyczne
