Trauma pokoleniowa, nazywana również transgeneracyjną, to zjawisko psychologiczne, w którym skutki trudnych wydarzeń z przeszłości przodków oddziałują na kolejne pokolenia. Nie chodzi tylko o wojny i ludobójstwa, ale także o "każdy ekstremalny i długotrwały stres naszych przodków" - tłumaczy psychoterapeutka Marlena Kazoń.
Czytaj też: Toksyczne relacje: Jak rozpoznać i uwolnić się od negatywnego wpływu?
Dziedzictwo emocji
Trauma nie zawsze jest widoczna. Może objawiać się w subtelnych komunikatach i przekonaniach rodzinnych. "Bardzo często jest taka dynamika wtedy w rodzinie i mówi się, że u nas tak jest. Nic się nie da zrobić" – wyjaśnia Kazoń. Inne sygnały to bezradność, smutek, zamrożenie emocjonalne i brak dostępu do radości życia.
Jak to działa?
Doświadczenia przodków przekazywane są poprzez geny (zmiany epigenetyczne), ale także poprzez wzorce wychowawcze i komunikację. "Przenosimy pewnego rodzaju myśli, emocje, zachowania, które są nam już niedostępne" – dodaje Kazoń. Przykładowo, niedostępność emocjonalna rodziców lub nadmierna kontrola mogą być efektem traumy doświadczonej przez wcześniejsze pokolenia.
Zobacz także: "Życie szyte na miarę": Psycholog Katarzyna Iwaszczuk-Pudzianowska o macierzyństwie, miłości i pokoju w głowie
Czy można uwolnić się od traumy pokoleniowej? Tak. Kluczem jest świadomość i gotowość do zmiany. Zrozumienie, nauka rozpoznawania i wyrażania swoich emocji. Ważne jest też ustalenie granic w relacjach rodzinnych. Trzeba nauczyć się szanować siebie i swoje potrzeby. "Lojalność powinna być przede wszystkim uświadamiana przez nas" – podkreśla Kazoń. Oznacza to, że nie musisz powielać błędów przeszłości, aby być lojalnym wobec rodziny.
Terapia i samopomoc
Terapia może być pomocna w przepracowaniu traumy pokoleniowej. Możesz także zacząć od rozmów z rodziną, pisania pamiętników i pracy z ciałem. Ważne, aby "robić tutaj w dużej mierze ze sobą tak zwany emocjonalny porządek" – dodaje Kazoń.
Pamiętaj, że zmiana jest możliwa. Zrozumienie i przerwanie łańcucha traumy pokoleniowej to szansa na lepsze życie dla Ciebie i przyszłych pokoleń. Więcej o tym trudnym temacie powiedzą w najnowszym odcinku "Psychonawigacji" psychoterapeutka Marlena Ewa Kazoń i dziennikarz Michał Poklękowski.
Podcasty
Playlisty tematyczne
