- Najnowsze dane z 2025 roku ujawniają, jak dziedziczenie długów po bliskich staje się realnym zagrożeniem finansowym dla wielu rodzin
- Kluczowe 6 miesięcy na odrzucenie spadku z długami liczy się dopiero od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o swoim powołaniu do dziedziczenia
- Eksperci prawni wskazują, że nowe przepisy obowiązujące od 2023 roku znacznie upraszczają odrzucenie spadku w imieniu dziecka bez zgody sądu
- Brak złożenia oświadczenia w terminie skutkuje automatycznym przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, co ogranicza odpowiedzialność za długi
- Dziedziczenie hipoteki jest związane z nieruchomością, w przeciwieństwie do długu alimentacyjnego, który wygasa wraz ze śmiercią zobowiązanego
Dziedziczenie długów w Polsce. Jak spadek może stać się finansową pułapką?
Otrzymanie spadku nie zawsze jest powodem do radości, a czasem może stać się początkiem poważnych problemów finansowych. Jak pokazują dane z trzeciego kwartału bieżącego, 2025 roku, średnie zadłużenie seniora w Polsce wynosi już ponad 34 tysiące złotych. Zdarzają się też skrajne przypadki, jak ten z województwa lubelskiego, gdzie rekordzista pozostawił po sobie dług sięgający niemal 97 milionów złotych.
Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że wraz z majątkiem dziedziczymy również wszystkie zobowiązania zmarłego. Taka sytuacja to prawdziwy sygnał alarmowy. Dlatego tak kluczowe jest poznanie zasad, które pozwalają uchronić się przed przejęciem cudzych długów. Ignorowanie przepisów to prosta droga do sytuacji, w której spadek z długami staje się finansową katastrofą, a wartość zobowiązań wielokrotnie przewyższa wartość odziedziczonego majątku.
Ile jest czasu na odrzucenie spadku i co, jeśli termin minie?
Prawo daje każdemu spadkobiercy dokładnie sześć miesięcy na podjęcie kluczowej decyzji o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Warto zapamiętać jedną, niezwykle ważną zasadę: termin na odrzucenie spadku nie biegnie od daty śmierci bliskiej osoby. Zaczyna się on liczyć dopiero od dnia, w którym oficjalnie dowiedzieliśmy się o naszym powołaniu do dziedziczenia.
Co się stanie, jeśli w ciągu tych sześciu miesięcy nie złożymy żadnego oświadczenia? Wtedy spadek zostanie przyjęty automatycznie, ale na szczęście z tak zwanym dobrodziejstwem inwentarza. To zasada wprowadzona 18 października 2015 roku, która działa jak tarcza ochronna przed nieograniczoną odpowiedzialnością za długi. W praktyce oznacza to, że odpowiadamy za zobowiązania zmarłego tylko do wysokości wartości odziedziczonych aktywów, a nie całym swoim majątkiem.
Odrzucenie spadku u notariusza czy w sądzie? Porównujemy koszty i procedurę
Jeśli zastanawiasz się, jak odrzucić spadek z długami, możesz to zrobić na dwa sposoby: składając stosowne oświadczenie w sądzie rejonowym właściwym dla twojego miejsca zamieszkania lub przed notariuszem. Ta druga opcja jest zazwyczaj szybsza. Najważniejsze jest, aby zmieścić się w ustawowym terminie sześciu miesięcy. Pamiętaj, liczy się data złożenia wniosku, nawet jeśli sąd rozpatrzy go nieco później. Po wszystkim otrzymasz postanowienie, które jest oficjalnym potwierdzeniem odrzucenia spadku – warto przechowywać ten dokument w bezpiecznym miejscu.
Odrzucenie spadku w imieniu dziecka. Jak nowe przepisy ułatwiają ochronę wnuków?
Odrzucenie spadku przez rodzica uruchamia niestety efekt domina. Prawo do dziedziczenia automatycznie przechodzi wtedy na jego dzieci, czyli wnuki spadkodawcy. Do niedawna, aby odrzucić spadek w imieniu małoletniego wnuka, jego rodzice musieli uzyskać zgodę sądu rodzinnego. Był to często długi i skomplikowany proces, wymagający złożenia wniosku, uzasadnienia i kompletu dokumentów.
Na szczęście od 15 listopada 2023 roku dziedziczenie przez małoletnich stało się prostsze. Nowe przepisy to prawdziwa ulga dla wielu rodzin. Rodzic, który sam odrzucił spadek, może teraz złożyć oświadczenie o jego odrzuceniu w imieniu swojego dziecka bez wcześniejszej, czasochłonnej zgody sądu. Wystarczy zgoda drugiego rodzica lub wspólne złożenie oświadczenia, co znacznie przyspiesza i ułatwia ochronę najmłodszych przed odziedziczeniem długów.
Dziedziczenie hipoteki a długi alimentacyjne. Które zobowiązania wygasają po śmierci?
Na koniec warto wspomnieć o dwóch ważnych wyjątkach, które często budzą wątpliwości. Dobra wiadomość dotyczy alimentów: ten obowiązek nie przechodzi na spadkobierców i wygasa wraz ze śmiercią zobowiązanego. Niestety, inaczej wygląda sytuacja z hipoteką. To zobowiązanie jest przypisane do konkretnej nieruchomości, a nie do osoby. Oznacza to, że nawet przyjmując spadek z dobrodziejstwem inwentarza, bank wciąż może dochodzić swoich praw z obciążonego mieszkania czy domu.
Podcasty
Playlisty tematyczne
