Gdański park w rejestrze zabytków. Ma 128 lat!

Prace nad wpisaniem do rejestru były prowadzone od połowy 2020 roku. Procedury zakończyły się pod koniec marca br. Tymiński podkreślił, że wpisanie do rejestru oznacza, że wszelkie prace na tym terenie będą wymagały uzgodnienia z Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.

Park Steffensów to jeden z najstarszych parków w granicach Gdańska. Został założony w latach 1896-1897 według projektu Georga Wilhelma Schnibbego, prezesa gdańskiego Towarzystwa Budowy Ogrodów. Kosztował 50 tys. marek i został sfinansowany przez fundację mieszczańskiej rodziny Steffensów.

Początkowo zajmował powierzchnię ponad 4 ha, między obecną al. Zwycięstwa (po stronie wschodniej) a terenem kolejowym. Gedanopedia, czyli Encyklopedia Gdańska podaje, że przed 1918 park powiększony do 5,81 ha o teren likwidowanego Cmentarza Ubogich, sięgając od północy zabudowań popularnej kawiarni "Vier Jahreszeiten" ("Cztery Pory Roku"). Gdański Zarząd Dróg i Zieleni podał, że obecnie park zajmuje obszar 13,6 ha, rozciąga się wzdłuż Alei Zwycięstwa od Ronda Ofiar Katynia do skrzyżowania z ulicą Smoluchowskiego.

W parku zachowały się dwa historyczne obiekty. Pierwszy z nich to drewniany szalet parkowy przy jednym z wejść do parku od strony Wielkiej Alei. Powstał on w 1897 r. We wpisie do rejestru napisano, że budynek, mimo jego funkcji, opracowano z dużą starannością pod względem formy i wystroju, bacząc na jego eksponowaną lokalizację przy wejściu do parku. Otrzymał wyjątkową jak na tego typu obiekt formę, czerpiącą z architektury miast kuracyjnych przełomu XIX i XX w., do której nawiązuje nie tylko kształtem, lecz także zastosowaną bogatą eklektyczną dekoracją snycerską.

Drugi obiekt to usytuowany w głębi parku murowany dom dozorcy parku, obecnie budynek mieszkalny przy al. Zwycięstwa 8. Pochodzący z lat 30. XX w. obiekt zachował niezmienioną formę i podziały elewacji.

Dawne cmentarze objęte wpisem to: część Cmentarza Ubogich (tzw. Cmentarza Lazaretu, niem. Lazarett Kirchhof), cmentarza parafialnego Najświętszej Marii Panny, Zjednoczonego Cmentarza Kościołów Św. Bartłomieja, Św. Jana, Świętych Piotra i Pawła z cmentarzem menonitów oraz płd. część Cmentarza Luterańskiego. Na potrzeby nekropolii wymienione tereny zaczęto zagospodarowywać na początku XIX wieku.

Konserwator we wpisie wyjaśnił, że "cmentarze tej nekropolii zamknięto dla celów grzebalnych w latach 40. XX w., likwidując je ostatecznie w 1966 r. Pozostałe po nich tereny przeznaczono na cele rekreacyjne, zakładając duży park miejski, połączony przestrzennie z sąsiednim Parkiem Steffensów".

Rzecznik PWKZ podał, że wcześniej do rejestru zabytków archeologicznych trafiły odkryte kilka lat temu na terenie parku relikty zespołu szpitala Wszystkich Bożych Aniołów, zwanego też szpitalem Św. Michała Archanioła (St. Michael-Hospital). Znajdowały się one w pobliżu Młodego Miasta założonego przez krzyżaków po 1380 roku i jego rozbiórki w 1455 roku, gdy nastąpił kres panowania zakonu krzyżackiego w Gdańsku.

GALERIA: Najpiękniejsze plaże w Polsce na wakacje 2025