piątek trzynastego, piątek 13-tego

i

Autor: Mariusz Grzelak

W roku są tylko trzy takie dni. Czy cierpisz na paraskewidekatriafobię?

2021-08-13 10:20

Niektórzy w tym dniu nie wychodzą z domów. Nie chcą kusić pecha. Pewnie boją się, by na drodze nie spotkać czarnego kota, bo wtedy – bez dwóch zdań: pech jest murowany. Dlaczego, gdy trzynasty dzień miesiąca przypada w piątek, fataliści drżą niczym osiki na wietrze? Jeśli strach jest przed tym dniem jest aż tak wielki, że wówczas nie wychodzisz z domu, to chyba cierpisz na bardzo rzadkie schorzenie: paraskewidekatriafobię.

Paraskewidekatriafobia to rzadka fobia, czyli paniczna reakcja na piątek trzynastego. Słowo to powstało z greckich słów paraskevi (piątek) i dekatreis (trzynasty) oraz „fobia” (strach). To schorzenie tak rzadkie, jak – między innymi – gefyrofobia (strach przed przekraczaniem mostów) czy erytrofobia (strach przed sytuacjami, w których czerwienieją policzki, czyli np. przed randkami, komplementami). Paniczny strach przed „piątkiem trzynastego” można sklasyfikować jako fobię społeczną. W psychiatrii określa się ją także jako nerwicę społeczną lub zaburzenie lęku społecznego. Z badań wynika, że nerwica społeczna pod względem częstości występowania, zaraz po depresji i uzależnieniu od alkoholu. Lista fobii jest nieskończenie długa i ciągle się rozrasta. Paraskewidekatriafobia może łączyć się z triskaidekafobią, czyli nieracjonalnym strachem przed liczbą trzynaście. W hotelach pewnej światowej sieci nie ma pokojów 13, ani 1313, ani też trzynastych pięter. Na „trzynastkową” fobię cierpiał… Napoleon Bonaparte.

Nerwica natręctw: przyczyny i objawy

Wróćmy do „piątku trzynastego”. To dzień uznawany za pechowy w: Polsce, Estonii, Niemczech, Finlandii, Austrii, Irlandii, Szwecji, Danii, Słowacji, Norwegii, Czechach, Słowenii, Bułgarii, Islandii, Belgii i Filipinach. W Grecji, Rumunii i Hiszpanii za pechowy jest uznawany wtorek trzynastego, zaś we Włoszech piątek siedemnastego. Nie wiadomo, skąd wziął się przesąd, że piątek trzynastego, to dzień taki, że najlepiej byłoby, gdyby go nie było. W źródłach najczęściej podaje się, że podobno początek swój wziął z klątwy, jaką rzucił na króla Francji Filipa IV, ze stosu, Jacques de Molay wielki mistrz zakonu templariuszy, z którymi monarcha francuski rozprawił się w piątek 13 października 1307. Wszelako jednak ani w XIV wieku, ani w dalszych piątek trzynastego nie miał tak fatalnej opinii, jak dziś. A zyskał ją, również nie wiedzieć dlaczego, z początkiem XX w.

Dodajmy bowiem, że w średniowieczu w piątek wykonywano najczęściej wyroki śmierci, a w XX wieku, ten obyczaj nie był już tak przestrzegany. Jest jeszcze jedna teoria o pochodzeniu tego przesądu. Natury chrześcijańskiej. W piątek umarł na krzyżu Chrystus. W ostatniej wieczerzy uczestniczyło trzynaście osób – Jezus i dwunastu apostołów. Nadto trzynasta księga Apokalipsy św. Jana mówi o bestii, przez co trzynastka zyskała status diaboliczny, a piątek trzynastego to symboliczny, chwilowy triumf szatana. To tyle historycznych teorii. Kto cierpi na paraskewidekatriafobię powinien skorzystać z pomocy psychologa lub nawet psychiatry. Na szczęście feralny piątek tak często w kalendarzu nie pojawia się. Maksymalnie trzy razy w roku.

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki

Najnowsze artykuły