- Ingres to uroczyste, liturgiczne objęcie diecezji przez nowego biskupa.
- Ceremonia składa się z kluczowych momentów, takich jak wejście do katedry, odczytanie bulli papieskiej, zajęcie przez biskupa katedry (miejsca przewodniczenia) i przyjęcie wyrazów szacunku od wiernych.
- Ingres kard. Grzegorza Rysia w katedrze na Wawelu zostanie uświetniony użyciem unikalnych, historycznych szat i naczyń liturgicznych ze skarbca katedralnego.
- Wśród nich znajdą się m.in. ornat z daru królowej Anny Jagiellonki, pastorał bp. Jana Małachowskiego z XVII w. oraz racjonał św. Jadwigi, który jest szczególnym wyróżnikiem biskupów krakowskich.
Kardynał Grzegorz Ryś w szatach po królowej. Te skarby mają ponad 400 lat!
Ingres nie jest zwykłą ceremonią, a jego przebieg jest ściśle określony przez prawo liturgiczne. Jak podkreśla liturgista ks. dr Stanisław Mieszczak, już samo słowo „obrzęd” wskazuje na jego kościelny wymiar. To nie jest świecka inauguracja. Centralnym punktem jest objęcie przez biskupa odpowiedzialności za powierzony mu Kościół lokalny. Uroczystość rozpoczyna procesja, która symbolizuje Kościół pielgrzymujący za krzyżem. W progu katedry nowy biskup jest przyjmowany przez kapitułę, całuje krzyż i kropi wiernych wodą święconą. Następnie udaje się na modlitwę do kaplicy Najświętszego Sakramentu, co pokazuje, że jego posługa zaczyna się od zawierzenia diecezji Chrystusowi.
Jednak podczas ingresu kardynała Grzegorza Rysia uwaga wiernych skupi się także na niezwykłych szatach i przedmiotach. Najważniejszym z nich będzie ornat z daru królowej Anny Jagiellonki. – W inwentarzu zapisano dziesięć ornatów ofiarowanych przez królową Annę do Kaplicy Zygmuntowskiej. Są to ornaty altembasowe – wyjaśnia ks. prof. dr hab. Jacek Urban, historyk i prepozyt Krakowskiej Kapituły Katedralnej. Altembas to niezwykle cenna, przetykana złotem tkanina jedwabna, znana w Polsce jako złotogłów. Kardynał Ryś założy fioletowy ornat z 1592 roku, którego jedyną ozdobą jest motyw granatu, symbolizujący płodność i życie. Pod ornatem znajdzie się fioletowa tunicella. – Tunicella przypomina strój diakona. Ma mówić biskupowi, że jego posługa nie polega na władzy, ale na służbie – tłumaczy ks. dr Stanisław Mieszczak SCJ.
Polecany artykuł:
Bezcenny pastorał i renesansowy kielich. Tych przedmiotów używa się tylko od wielkiego dzwonu
Kolejnym niezwykłym przedmiotem będzie pastorał, który należał do biskupa krakowskiego z końca XVII wieku, Jana Małachowskiego. Jest to przedmiot o wyjątkowej wartości artystycznej. – To najpiękniejszy pastorał, jaki znajduje się w katedrze – nie ma wątpliwości ks. prof. Urban. Wykonany ze srebra, z krzywaśnią pokrytą filigranowymi liśćmi i kamieniami szlachetnymi, jest tak delikatny, że używa się go niezwykle rzadko, głównie podczas ingresów. To prawdziwy unikat, który podkreśla rangę uroczystości. Po odczytaniu bulli papieskiej, czyli dokumentu nominacyjnego, i zajęciu katedry – miejsca przeznaczonego wyłącznie dla biskupa – następuje homagium. Przedstawiciele duchowieństwa, zakonów i wiernych świeckich składają nowemu pasterzowi wyrazy szacunku i gotowości do współpracy.
Podczas liturgii eucharystycznej użyty zostanie również kielich, który pamięta czasy Jagiellonów. To renesansowy kielich biskupa Samuela Maciejowskiego z połowy XVI wieku. Jak opisuje ks. prof. Jacek Urban, jest to naczynie „niemal pięćsetletnie, srebrne i złocone, zdobione emalią typu węgierskiego”. Jego zdobienia przedstawiają półpostaci Chrystusa, Matki Bożej i świętych, co czyni go jednym z najcenniejszych kielichów tej epoki. Najbardziej charakterystycznym znakiem ingresu biskupa krakowskiego pozostaje jednak racjonał św. Jadwigi. Jak tłumaczy ks. prof. Urban, umieszczone na nim symbole cnót, takie jak „wiedza” i „prawda”, mają przypominać o cechach, które powinny wyróżniać biskupa.
Przywilej używania racjonału przez biskupów krakowskich uzyskał w XIV w. bp Jan Grot od papieża Benedykta XII. Obecnie przywilej noszenia racjonału, nadany przez Stolicę Apostolską, mają biskupi jedynie 4 diecezji na świecie: Eichstätt, Paderbornu, Nancy-Toul i Krakowa.
Podcasty
Playlisty tematyczne
