Pisanki wielkanocne. Czym są i jaka jest historia pisanek?
Pisanki to ogólna, zwyczajowa nazwa jaja (zazwyczaj kurzego, ale także gęsiego czy kaczego) zdobionego różnymi technikami. Najstarsze pisanki pochodzą z terenów Temerskiej Mezopotamii. Zwyczaj malowania jajek znany był w czasach cesarstwa rzymskiego. Na ziemiach polskich najstarsze pisanki, pochodzące z końca X wieku, odnaleziono podczas wykopalisk archeologicznych w pozostałościach grodu na opolskiej wyspie Ostrówek. W procesie chrystianizacji pisankę włączono do elementów symboliki wielkanocnej. Obecnie pisanki wykonuje się przed Wielkanocą. Mają symbolizować rodzącą się do życia przyrodę, a w chrześcijaństwie dodatkowo nadzieję wynikającą z wiary w zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa.
Jak pomalować pisanki? Jak zrobić pisanki wielkanocne?
Pisanki wielkanocne mają różnobarwne desenie. Jak ozdobić pisanki? Powstają przez rysowanie (dawniej: pisanie) na skorupce. Jako narzędzi do pisania używano szpilek, igieł, kozików, szydeł, słomek i drewienek. Drapanie ostrym narzędziem zewnętrznej barwionej powłoki jajka da nam tzw. drapanki. To technika spotykana głównie w Polsce i Austrii.
Kraszanki wielkanocne. Co to jest kraszanka? Czym różni się pisanka od kraszanki?
Kraszanki wykonywane są zupełnie inną techniką niż pisanki. To metoda polegająca na barwieniu jaj na jednolity kolor. Można to zrobić za pomocą naturalnych barwników. Obecnie do zdobienia pisanek i kraszanek używa się głównie jaj kurzych i gęsich. Rzadko stosuje się jaja kacze, ponieważ ich skorupka jest zbyt śliska do techniki rytowniczej. Z kolei jaja perlicze nie są stosowane w pisankach i kraszankach z powodu ich niewielkiego rozmiaru. Coraz częściej w Polsce spotykane są pisanki i kraszanki z jaj strusich.
Jajka używane do kraszanek i pisanek wybierane są ze względu na twardość skorupy, jej kolor oraz chropowatość powierzchni. Najmocniejszą skorupkę mają jaja znoszone zimą, ze względu na magazynowany przez zwierzęta wapń. Idealne jajko do zafarbowania powinno być koloru białego. Wtedy barwnik jednolicie i intensywnie pokrywa skorupkę. Powierzchnia powinna być jak najbardziej gładka.
Jak zrobić kraszanki?
Dzięki łupinom cebuli uzyskamy brązową lub rudą kraszankę. Z kolei używając kory dębu, olchy lub łupiny orzecha włoskiego uzyskamy czarny kolor kraszanki. Wykorzystując inne drzewo, tj. korę młodej jabłoni stworzymy żółtozłocistą kraszankę wielkanocną. Kwiatek bławatka da nam kraszankę niebieską zaś płatek kwiatu ciemnej malwy ułatwi uzyskanie fioletowej koloru kraszanki. Dzięki pędom młodego żyta lub listkom barwinka uzyskamy kraszankę zieloną, zaś sok z buraka to dobry sposób na kraszankę różową.
Wielkanoc - co to za święto?
Wielkanoc to najstarsze i najważniejsze święto chrześcijańskie celebrujące misterium paschalne Jezusa Chrystusa: jego mękę, śmierć i zmartwychwstanie. Wielkanoc przybrała formę trzydniowego obchodu tzw. Triduum Paschalnego, poprzedzonego czterdziestodniowym okresem przygotowania (wielki post) i kontynuowanego radosną celebracją pięćdziesięciu dni okresu wielkanocnego aż do święta Zesłania Ducha Świętego.
Wielkanoc coraz bliżej. Jaka będzie pogoda w okresie świąt? Szczegóły w artykule Pogoda na Wielkanoc 2023. Koszmarne wieści. Synoptycy nie pozostawiają złudzeń
Podcasty
Playlisty tematyczne
