W ostatnich latach kawa zbożowa, a szczególnie marka Inka, przeżywa renesans. Choć kojarzy się wielu osobom z czasami PRL-u, dziś coraz więcej osób wraca do niej jako łagodnej i bezkofeinowej alternatywy dla tradycyjnej kawy. W sklepach pojawiają się nowe warianty smakowe, a w kawiarniach wersje „na ciepło” i „na zimno” z dodatkami, co świadczy o rosnącym zainteresowaniu tym napojem. W rozmowach w mediach społecznościowych pojawiają się wspomnienia dzieciństwa z filiżanką Inki, a jednocześnie młodsze pokolenia pytają, co w niej takiego wyjątkowego?
Kawa zbożowa bywa często określana mianem „zbożówki”. To napój przygotowywany z prażonych zbóż i dodatków takich jak cykoria czy burak cukrowy, który po zaparzeniu smakiem i aromatem imituje kawę, choć w większości przypadków nie zawiera kofeiny. W Polsce Inka jest najbardziej rozpoznawalną marką tego typu nazwa powstała od połączenia słów „instant” i „kahva” (kawa). Jej receptura (jęczmień, żyto, cykoria, burak cukrowy) przypomina, że to napój powstały jako kompromis między smakiem a dostępnością surowców.
W czasach PRL, gdy import kawy był ograniczony, zbożowa kawa stała się codziennym substytutem trafiała na stołówki przedszkolne i szkolne, do domów czy zakładów pracy. W wielu domach poranek zaczynał się od „zbożówki”. Uważano ją za napój łagodny, nadający się także dla dzieci i kobiet w ciąży, właśnie z uwagi na brak kofeiny.
Czym dokładnie jest kawa zbożowa?
Kawa zbożowa to napój otrzymywany z ziaren zbóż najczęściej żyta, pszenicy, jęczmienia (czasami także orkiszu), które są palone, mielone, a następnie przetwarzane do formy proszku lub rozpuszczalnego preparatu. W recepturach często pojawiają się dodatki roślinne, zwłaszcza korzeń cykorii (dla goryczki i aromatu), a także burak cukrowy bądź burak pastewny jako komponent słodkawy lub stabilizujący
Jakie korzyści płyną z picia kawy zbożowej?
Jedną z największych zalet kawy zbożowej jest brak lub znikoma ilość kofeiny, a to sprawia, że może być wyborem dla osób, które chcą ograniczyć lub całkowicie wyeliminować stymulanty. Dzięki temu napój ten nadaje się do picia również późnym popołudniem czy wieczorem, bez ryzyka zaburzeń snu. W przeciwieństwie do tradycyjnej kawy, która w dawkach wysokich może być przeciwwskazana dla osób z nadciśnieniem, refluksem czy nadwrażliwością na kofeinę, kawa zbożowa może stanowić łagodniejszą alternatywę.
Kawa zbożowa jest źródłem błonnika pokarmowego, zwłaszcza jeśli zawiera żyto czy pszenicę z pełnego przemiału. Błonnik wspiera prawidłową perystaltykę jelit i może przeciwdziałać zaparciom. Niektóre składniki kremowaniowe, jak cykoria, zawierają inulinę, prebiotyk, który sprzyja rozwojowi korzystnej mikroflory jelitowej. Ponadto w napoju obecne bywają związki fenolowe i polifenole (pochodne prażenia zbóż i cykorii), które w organizmie mogą działać jako przeciwutleniacze chroniące przed stresem oksydacyjnym Poradnik
Niektóre serwisy dietetyczne i medyczne wskazują także, że kawa zbożowa dostarcza mikroelementów – magnezu, cynku, fosforu, potasu i selenu – choć ilości te zależą mocno od składu konkretnego produktu i stopnia przetworzenia. Dzięki łagodniejszemu działaniu na żołądek i brakowi stymulacji kofeinowej, może być bezpieczniejsza w przypadku osób z nadkwaśnością czy refluksem.
Jednak trzeba też być ostrożnym - w jednej z publikacji Instytutu Żywności i Żywienia zwrócono uwagę, że regularne spożycie kawy zbożowej może zwiększać spożycie akryloamidu - związku, który Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) klasyfikuje jako prawdopodobnie rakotwórczy. Zatem, jak w przypadku wszystkiego umiar i różnorodność są kluczowe.
Podcasty
Playlisty tematyczne
