Groby rzeźbiarzy

i

Autor: SE

Groby rzeźbiarzy. Twórcy słynnych pomników Chopina, syrenki i małego powstańca. Niezapomniani. WIDEO

2022-03-24 12:01

W programie "Niezapomniani. Cmentarne historie" rozpoczynamy cykl o znanych polskich rzeźbiarzach, autorach słynnych pomników. Na początek zobaczycie groby twórców pomnika Fryderyka Chopina w Łazienkach Królewskich, pomnika syrenki na Starym Mieście i nad Wisłą czy pomnika Małego powstańca.

Groby rzeźbiarzy. To oni zrobili słynne pomniki Chopina, syrenki i Małego powstańca

Pomnik Jana III Sobieskiego w Warszawie - zaprojektowany przez Andrzeja Le Bruna (1737-1811).Był on nadwornym rzeźbiarzem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Konstanty Hegel (1799-1876) - rzeźbiarz, autor Syrenki warszawskiej na Rynku Starego Miasta oraz neogotyckiego pomnika nagrobnego Aleksandry i Stanisława Kostki Potockich w Wilanowie i dekoracji rzeźbiarskich Teatru Wielkiego w Warszawie. Został pochowany na Starych Powązkach.

Jakub Tatarkiewicz (1798-1854) - rzeźbiarz, dziadek słynnego filozofa Władysława Tatarkiewicz (1886-1980).Wyrzeźbił postacie Stanisława Kostki Potockiego i jego żony Aleksandry z Lubomirskich na mauzoleum Potockich w Wilanowie.Jest pochowany na cmentarzu Powązkowskim.

Bolesław Syrewicz (1835-1899) - rzeźbiarz, słynął z nagrobków na Starych Powązkach. Wykonał nagrobki między innymi aktorów Marii Wisnowskiej (1859-1890) i Jana Królikowskiego (1820-1886) oraz poety Stanisława Jachowicza (1796-1857).

Leonard Marconi (1835-1899) - rzeźbiarz, bratanek słynnego architekta Henryka Marconiego.  Wykonał epitafium wykute w marmurze kararyjskim umieszczone w 1880 na jednym z filarów bazyliki św. Krzyża w Warszawie, w miejscu wmurowanej urny z sercem Fryderyka Chopina. Jest także autorem pomnika hrabiego Aleksandra Fredry, przeniesionego po II wojnie światowej ze Lwowa do Wrocławia oraz pomnika Tadeusza Kościuszki na Wawelu w Krakowie. Spoczywa na  Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

Andrzej Pruszyński (1836-1895) - rzeźbiarz, twórca Chrystusa niosącego krzyż przy kościele św. Krzyża w Warszawie. Pochowany na Starych Powązkach.

Kolumna Zygmunta III Wazy na pl. Zamkowym w Warszawie (1643–1644/1949). Wykonali ją:

Augustyn Locci (1601-1660), jego syn Augustyn Wincenty Locci (1640-1732), zaprojektował Pałac w Wilanowie Pochowany jest w kościele karmelitów na Lesznie w Warszawie, czyli słynnej świątyni, którą w nocy z 30 listopada na 1 grudnia 1962 przesunięto o 21 metrów na północ w związku z budową trasy W-Z. Było to pierwsze w Europie i trzecie na świecie przesunięcie obiektu sakralnego.

Constantino Tencalla (1610-1647) - włoski architekt zatrudniony przez króla Władysława IV. Zaprojektował on także Zamek Ujazdowski w Warszawie - wraz z wujkiem Matteo Castellim (1560-1632), który pracował przy Zamku Królewskim w Warszawie oraz w swoim dorobku ma kościół św. Teresy w Wilnie, kaplicę Zbaraskich przy kościele Dominikanów w Krakowie Pałac Koniecpolskich w Warszawie (1643), czyli dzisiejszy Pałac Prezydencki oraz kaplicę św. Kazimierza w katedrze wileńskiej.

Projekt odbudowy kolumny opracował architekt i konserwator zabytków Stanisław Żaryn ps. Bej, ojciec znanego historyka i senatora Jana Żaryna. Brakujące części odlewu uzupełniła firma Braci Łopieńskich według projektu rzeźbiarskiego Józefa Gazego. Żaryn wraz z żoną Aleksandrą (1916-2010), tłumaczką i prawniczką, został ostała odznaczona medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Pochowani na cmentarzu parafialnym w Wiązownie.

Józef Gazy (1910-1998) odpowiedzialny był także za dekorację zabudowy Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej W 1988 przed Katedrą Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Apostoła w Zamościu odsłonięto pomnik Jana Pawła II jego autorstwa, jeden z pierwszych w Polsce i na świecie. Jest także twórcą nagrobka aktora Dobiesława Damięckiego (1899-1951) na Starych Powązkach.

Konstanty Sylwin Jakimowicz (1879-1960) - architekt, twórca nagrobka Władysława Reymonta w Alei Zasłużonych na Starych Powązkach, którego był siostrzeńcem. Był najstarszym synem mistrza krawieckiego i kuśnierza Konstantego Jakimowicza i Katarzyny z Rejmentów, najstarszej siostry Władysława Reymonta. Także pochowany jest na Cmentarzu Powązkowskim.

Stanisław Jackowski (1887-1951) - wykonał pomnik Jana Kilińskiego w Warszawie (1936) oraz seria rzeźb Tancerka, z których jedna, z 1927 znajduje się w parku Skaryszewskim w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie (1909-1926). Wykonali go: 

Wacław Szymanowski (1859-1930), rzeźbiarz - zrobił nagrobek swojemu ojcu, pisarzowi Wacławowi Szymańskiemu (1821-1886) na Starych Powązkach. Jego synem był Wacław (1895-1965) w latach 1948–1955 minister poczt i telegrafów, następnie do 1956 minister łączności - Powązki Wojskowe. Sam pochowany jest na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie

Oskar Sosnowski (1880-1939), konstruktor zabytków, architekt - cokół i basen pomnika Chopina. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim. Jego dwaj synowie zginęli w powstaniu warszawskim: Oskar Jerzy Sosnowski (1922-1944) i Stanisław Sosnowski (1910-1944) - 3. batalion pancerny "Golski"Sosnowski to także projektant Kościoła św. Rocha w Białymstoku i Kościoła Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Warszawie

Tadeusz Breyer (1874-1952) - Pomnik gen. Józefa Sowińskiego w parku jego imienia na warszawskiej Woli Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Jan Szczepkowski (1878-1964) - rzeźbiarz Pomniki Stanisława Moniuszki i Wojciecha Bogusławskiego na placu Teatralnym (1936) Nagrobek Leopolda Staffa (1878-1957) na Starych Powązkach Maska pośmiertna Józefa Piłsudskiego. Żonaty z Marią Morozowicz-Szczepkowską (1885-1968), aktorką i pisarką, z którą miał córkę Hannę (1915-2006) Jego bratankiem był aktor Andrzej Szczepkowski (1923-1997). Pochowany razem z żoną w Alei Zasłużonych na Starych Powązkach

Pomnik Bohaterów Getta w Warszawie (1948)

Leon Suzin (1901-1976), architekt, ojciec słynnego prezentera telewizyjnego Jana Suzina (1930-2012)  W 1956 wykonał, na podstawie znalezionej miniatury i ocalałych szkiców technicznych, analizę fotogrametryczną posągu Fryderyka Chopina, stojącego dziś w parku Łazienkowskim. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej i kampanii wrześniowej, po której trafił do niewoli. Pochowany na Starych Powązkach, w innym grobie niż syn.

Natan Rapaport (1911-1987) - rzeźbiarz, zmarł w Nowym Jorku W Filadelfii znajduje się jego pomnik upamiętniający sześć milionów żydowskich męczenników-ofiar Holokaustu z 1964

Jerzy Mieczysław Jarnuszkiewicz herbu Lubicz (1919-2005) – polski rzeźbiarz, autor m.in. pomnika Małego Powstańca w Warszawie (1983). Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Ludwika Nitschowa (1889-1989) - pochowana na cmentarzu Powązkowskim pomnik Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie (1935) pomnik Syreny (1939, do rzeźby w latach 1936–1937 pozowała Krystyna Krahelska) pomnik Stefana Starzyńskiego w Ogrodzie Saskim (1980, przeniesiony w 2008 na ul. Saską) płaskorzeźba Murarstwo na placu Konstytucji (1952)

Edward Wittig (1879-1941) - pochowany na Starych PowązkachPomnik Juliusza Słowackiego w Warszawie (1932, przeznaczony dla Lwowa, odsłonięty w 2001)Pomnik Lotnika w Warszawie (na placu Unii Lubelskiej, 1932, odtworzony w 1967 u zbiegu ulic Żwirki i Wigury, Wawelskiej i Raszyńskiej)Pomnik Peowiaka w Warszawie (1921, zniszczony 1940, zrekonstruowany w 1999)Popiersie Gabriela Narutowicza w Warszawie (powiększona kopia rzeźby z roku 1923, odsłonięta w 2002)Był projektantem pierwszej wprowadzonej do powszechnego obiegu monety pięciozłotowej II Rzeczypospolitej, bitej w latach 1928–1932. 

Kazimierz Danilewicz (1927-2013) - Pomnik Zygmunta Berlinga w Warszawie (1985-2019) i nagrobek Poli Gojawiczyńskiej (1896-1963) - Aleja Zasłużonych Stare Powązki

Leon Machowski (1916-1988), brat aktora Ignacego Machowskiego (1920-2001) Pochowany na Starych Powązkach. Autor kilku nagrobków w Alei Zasłużonych na Starych Powązkach w Warszawie.Jego ostatnią pracą była 22-metrowa płaskorzeźba-epitafium nad grobem Stefana kardynała Wyszyńskiego.

Zbigniew Dunajewski (1907-1966) - spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w WarszawiePomnik Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie (1951-1989)

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki