Na Skwerze Hoovera zobaczycie „Twarze ofiar Obławy Augustowskiej”

Wystawa miała swoją premierę 13 października 2021 r. w ramach inauguracji działalności Instytutu Pileckiego w Augustowie. W listopadzie 2021 r. została nominowana do prestiżowej nagrody „Projekt Roku” Stowarzyszenia Twórców Grafiki Użytkowej w kategorii „Impakt społeczny”. W styczniu 2022 r. była prezentowana w Suwałkach, a w lipcu i sierpniu ponownie w Augustowie w ramach obchodów 77. rocznicy Obławy Augustowskiej. – Pokazujemy kolekcję zdjęć osób zamordowanych przez Sowietów w wyniku Obławy Augustowskiej. Te fotografie stanowią dziś jedyny nośnik, dzięki któremu wizerunki ofiar przetrwały do naszych czasów. Po roku naszej działalności w Augustowie udało się nam rozszerzyć wystawę o kilka kolejnych postaci, których zdjęcia pozyskaliśmy dzięki współpracy z rodzinami Ofiar. Dzięki technikom rekonstrukcji cyfrowej i koloryzacji na wystawie możemy stanąć twarzą w twarz z młodymi ludźmi – pełnymi pasji i planów na przyszłość, których życie przerwała ta okrutna komunistyczna zbrodnia – relacjonuje Bartosz Gralicki, jeden z kuratorów wystawy.

O ile mord na polskich oficerach, policjantach i innych obywatelach II RP dokonany na rozkaz Stalina w 1940 r. został w szczegółach względnie wyjaśniony, o tyle Obława Augustowska pełna jest jeszcze wielu niewiadomych. Nie wiadomo, ilu Polaków Sowieci zabili, ilu przeżyło tortury, ilu z zganionych przeżyło… Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN w Białymstoku nadal prowadzi śledztwo zmierzające do wyjaśnienia tych niewiadomych. Co wiadomo dziś o Obławie Augustowskiej? Tych 592 zamordowanych, to liczba, którą podali sami Sowieci. Spośród 7 tys. zatrzymanych Polaków i Litwinów, uznanych w sowieckiej nomenklaturze za „wrogów ludu”, do domów wróciło 5 tys. Niektórzy historycy uważają, że liczba ofiar sowieckiej czystki sięga 2 tys., o czym pisze Teresa Kaczorowska w książce „Było ich 27”. Akcja Sowietów była wymierzona w podziemie antykomunistyczne i w tych, których władza radziecka i jej wasale za członków takiego uważali. Uważa się, że była przeprowadzona między 12 a 28 lipca 1945 r. Wiadomo, że rozstrzeliwano także w sierpniu. W przeczesywaniu Puszczy Augustowskiej i tamtejszych wsi uczestniczyło w niej 45 tys. Sowietów i wspomagających ich milicjantów i ubeków. Oczywiście nikt z winnych tej zbrodni nie został ukarany...