Sławków - miasto na pograniczu. Przez lata należało do biskupów
Sławków, niewielkie miasto położone dziś na pograniczu województw: śląskiego i małopolskiego, przez wieki było związane Krakowem. Jego historia sięga średniowiecza, kiedy to Sławków był jednym z najważniejszych ośrodków należących do biskupstwa krakowskiego.
Pierwsze wzmianki o Sławkowie pochodzą z XII wieku. Już wtedy był on osadą o strategicznym znaczeniu – znajdował się przy szlaku handlowym prowadzącym ze Śląska do Krakowa i dalej na Ruś. W 1220 roku biskup krakowski Iwo Odrowąż nadał Sławkowowi prawa miejskie na prawie magdeburskim, czyniąc go jednym z najstarszych miast w Polsce. Miasto szybko się rozwijało dzięki wpływowi biskupów krakowskich. W tym względzie wyróżnił się biskup Jan Muskata, za rządów którego Sławków osiągnął najmocniejszą pozycję polityczno-gospodarczą w swojej historii. Muskata musiał jednak przekazać miasto w zastaw Władysławowi Łokietkowi, z którym był skonfliktowany. Wbrew umowie Łokietek przez dłuższy czas nie chciał oddać Sławkowa biskupom krakowskim, wymusił to na nim dopiero papież Jan XXII.
Władzę duchownych w Sławkowie zakończyła decyzja Sejmu Wielkiego, który w 1789 r. postanowił zsekularyzować dobra biskupów. Wówczas miasto przeszło pod zwierzchność skarbu państwa. W okresie rozbiorów najpierw należało do Prus, a później do Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego.
Śląsk czy Małopolska? Jednoznaczny wynik referendum
Rewolucja przemysłowa i związany z nią rozwój sektora wydobywczego oraz metalurgicznego sprawiły, że bogaty w cenne minerały Sławków zaczął ciążyć ku Śląskowi. Mimo tego w II RP miasto należało do województwa kieleckiego, a po wojnie powróciło do województwa krakowskiego. Przełom nastąpił w trakcie "dekady Gierka", gdy Sławków stał się częścią województwa katowickiego. Niedługo później... Sławków w ogóle przestał istnieć jako miasto i został włączony do Dąbrowy Górniczej. Prawa miejskie odzyskał w 1984 r.
Kwestia przynależności administracyjnej Sławkowa ponownie wzbudziła kontrowersje pod koniec lat 90. ubiegłego wieku, gdy przygotowywano kolejną reformę administracyjną. Przez dłuższy czas wydawało się, że Sławków, a także Bukowno oraz gminy Bolesław i Klucze, znajdą się w województwie śląskim. Na ostatnim etapie prac legislacyjnych senat włączył te samorządy do województwa małopolskiego. Sejm przyjął te poprawki senatu, co spowodowało, że formalnie Sławków stał się częścią Małopolski. Decyzja polityków nie przypadła jednak do gustu mieszkańcom miasta. Zorganizowali oni referendum w sprawie secesji z województwa województwa małopolskiego i powrotu "pod skrzydła" władz samorządowych w Katowicach.
99,3 proc. głosujących wypowiedziało się za przynależnością do województwa śląskiego. W reakcji na ten przytłaczający wynik głosowania, 31 maja 2001 r. Rada Ministrów podjęła decyzję o włączeniu Sławkowa do powiatu będzińskiego w województwie śląskim od 1 stycznia 2002 r. Do tej pory jest to jedna z nielicznych zmian administracyjnych na szczeblu wojewódzkim po 1999 r.
Podcasty
Playlisty tematyczne
