- Janów Podlaski, słynący ze stadniny koni arabskich, odzyska prawa miejskie 1 stycznia 2026 roku, co otworzy mu drogę do nowych funduszy.
- Miejscowość ma bogatą historię, kilkukrotnie tracąc i odzyskując status miasta, ostatni raz w 1945 roku.
- Dla wielu Janów Podlaski to synonim koni arabskich, dzięki najsłynniejszej polskiej stadninie, która jest światową atrakcją.
- Jakie korzyści przyniesie zmiana statusu i które inne miejscowości również zostaną miastami? Sprawdź w artykule!
Janów Podlaski odzyska prawa miejskie. Najsłynniejsza polska wieś znów będzie miastem!
Janów Podlaski wraca na mapę miast. Od 1 stycznia 2026 roku miejscowość oficjalnie odzyska prawa miejskie. Decyzję w tej sprawie podjęła Rada Ministrów, przywracając Janowowi status miasta. To wydarzenie ma wymiar symboliczny, ale też bardzo praktyczny: jako miasto Janów będzie mógł sięgać po część funduszy i programów rozwojowych przeznaczonych wyłącznie dla ośrodków miejskich.
Miasto z długą, niełatwą historią
Janów Podlaski ma „miejskie korzenie” głębiej niż wiele dzisiejszych miast regionu. Lokację miejską otrzymał w 1465 roku z nadania króla Kazimierza Jagiellończyka, na prośbę biskupa łuckiego Jana Łosowicza. Z tego powodu przez wieki funkcjonował jako Janów Biskupi – prywatne miasto duchowne, związane z rezydencją biskupów łuckich. Rozwój Janowa napędzało położenie na ważnych szlakach handlowych nad Bugiem oraz rola ośrodka kościelnego. W XV–XVIII wieku działał tu zamek biskupi, później przebudowany na barokowy pałac – do dziś jeden z najbardziej rozpoznawalnych zabytków miejscowości. W rezydencji bywał m.in. Adam Naruszewicz, poeta i historyk, ostatni biskup łucki rezydujący w Janowie. Losy Janowa były jednak wyjątkowo burzliwe. Po powstaniu styczniowym carskie władze odebrały mu prawa miejskie (1869/1870 – w zależności od źródła wskazuje się ten moment jako część represji popowstaniowych). Po odzyskaniu niepodległości status przywrócono w 1919 roku, ale po II wojnie światowej Janów ponownie zdegradowano do rangi wsi (1945/1946).
Z czego słynie Janów Podlaski?
Dla większości Polaków – i dla tysięcy miłośników zwierząt na świecie – Janów Podlaski to przede wszystkim synonim koni arabskich. To tutaj działa najsłynniejsza polska stadnina tej rasy: Stadnina Koni Janów Podlaski, założona w 1817 roku, uznawana za najstarszą państwową stadninę koni arabskich czystej krwi na świecie.
Ale Janów Podlaski to także miejscowość o klimacie pogranicza: spokojna, zielona, z drewnianą zabudową, blisko dorzecza Bugu i granicy z Białorusią. Region przyciąga turystów ciszą, naturą i historią, a sam Janów bywa nazywany „perłą nad Bugiem”.
Królestwo koni arabskich – duma Janowa
Janowska stadnina przez dziesięciolecia budowała markę polskiej hodowli arabów. To stąd wywodzą się linie koni, które zdobywały czempionaty w Europie, USA i na Bliskim Wschodzie. Hodowla w Janowie opiera się na długiej selekcji rodowodowej i tradycji sięgającej XIX wieku, przerwanej przez wojny, ale zawsze odbudowywanej.
Wydarzeniem, które rozsławiło Janów na cały świat, są coroczne aukcje koni arabskich – zwłaszcza Pride of Poland – oraz Narodowy Pokaz Koni Arabskich Czystej Krwi. Do Janowa przyjeżdżają wtedy hodowcy, sędziowie i kupcy z wielu krajów, a miejscowość na kilka dni żyje w rytmie stajni i pokazów. Stadnina jest też atrakcją turystyczną: można ją zwiedzać z przewodnikiem, zobaczyć historyczne stajnie i padoki, a nawet uczestniczyć w pokazach.
Jakie inne wsie zostaną miastami od 1 stycznia 2026?
Janów Podlaski nie jest jedyną miejscowością, która zmieni status z początkiem 2026 roku. Zgodnie z rządowym rozporządzeniem prawa miejskie otrzyma w sumie sześć miejscowości w Polsce. Oprócz Janowa Podlaskiego będą to: Stanisławów, Małkinia Górna i Staroźreby w województwie mazowieckim, Branice w województwie opolskim oraz Janów w województwie śląskim.
Podcasty
Playlisty tematyczne
