63 dni walk o stolicę przyniosły ponad 200 tys. ofiar, wśród żołnierzy i ludności cywilnej. W niedzielę im wszystkim warszawiacy oddadzą hołd spotykając się przy pomnikach dowódców, przy pomniku Gloria Victis na Powązkach czy właśnie na Cmentarzu Powstańców na Woli gdzie powstanie Izba Pamięci poświęcona ofiarom cywilnym. O godz. 17 nie tylko w Warszawie ale na całym Mazowszu, a także w wielu miejscach kraju zawyją syreny i ruch na ulicach na chwilę się zatrzyma. Powstańcy chcieliby jednak, by pamięć o nich – a jest ich coraz mniej – trwała na co dzień, nie tylko 1 sierpnia.
Poniżej RELACJA z najważniejszych wydarzeń od rana do wieczora
RELACJA NA ŻYWO z Godziny W. w Warszawie znajduje się TUTAJ
HARMONOGRAM OBCHODÓW znajduje się na końcu tekstu
Najważniejszy adres w Warszawie
Filtrowa 68 to jeden z najważniejszych adresów na powstańczej mapie Warszawy. - To tutaj tablica, która jest za mną, przypomina o tym nowemu, młodemu pokoleniu Warszawy. To tutaj, pod tym adresem, pułkownik "Monter" dał rozkaz powstania. To wydarzenie do dzisiaj uznawane jest za jedno z najważniejszych w najnowszej Polsce. Tu też zapadła decyzja o godzinie "W". My mamy ten przywilej, że żyjemy w czasie, gdy Państwo – Powstańcy Warszawscy - jesteście z nami - mówiła o poranku przy tablicy poświęconej Antoniemu Chruścielowi "Monterowi" wiceprezydent Warszawy Renata Kaznowska. Uroczystość przy tablicy rozpoczęła świętowanie 77. rocznicy Powstania Warszawskiego w stolicy.
Ogień Pamięci na Mokotowie
Uroczystości rozpoczęły się o godz. 10 pod pomnikiem „Mokotów Walczący 1944” w parku Gustawa Orlicz-Dreszera. Odbyło się uroczyste podniesienie flagi na maszt, zapalenie symbolicznego „ognia pamięci” oraz włączenie iluminacji pomnika na kolejne 63 dni. Znicz zapalili wiceprezydent Warszawy Robert Soszyński oraz naczelnik straży miejskiej Wojciech Janicki. - Dziś wszyscy mówimy o różnicach. Natomiast gdzie jesteśmy my? Jesteśmy tu, w tym miejscu i razem przeżywamy pamięć o powstaniu. Liczy się wspólnota - zwrócił uwagę burmistrz Mokotowa Rafał Miastowski.
Generał wciąż jest z nami
Generał Zbigniew Ścibor Rylski zmarł trzy lata temu, tuż po uroczystościach 74. rocznicy Powstania. Zaledwie rok później powstał jego pomnik w Parku Rydza Śmigłego. Tam dziś warszawiacy i urzędnicy wspomnieli generała.
"Jestem przekonany, że warszawiacy dotrzymają przyrzeczenia i przekazywać będą pokolenie pokoleniu, jedne drugiemu (…) najcenniejszy skarb. Skarb wolności" - mówił wielokrotnie gen. Zbigniew Ścibor-Rylski. - Dotrzymujemy przyrzeczenia mówili mieszkańcy przy pomniku generała.
Ciąg dalszy tekstu i kolejne wydarzenia dnia znajdują się pod GALERIĄ
i
Aktorzy "Czasu honoru" o Baczyńskim
W Amfiteatrze na Woli rozpoczął się koncert "Baczyński.100". Tłumy warszawiaków słuchają pieśni i tekstów Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w amfiteatrze przy ul. Elekcyjnej. Na scenie m.in. aktorzy popularnego serialu "Czas honoru" - Antoni Pawlicki i Agnieszka Więdłocha a także Grażyna Barszczewska i Janusz Schejbal.
Powstańcy zaatakowali Dworzec Wschodni
O godzinie 14 rozpoczęła się inscenizacja upamiętniająca szturm powstańców na Dworzec Wschodni. W wyjątkowej, bo jedynej w Warszawie rekonstrukcji wzięło udział około 80 osób, które wcieliły się w historyczne postaci. Wydarzenie przyciągnęło na Pragę istne tłumy!
- W tym roku, inscenizacja połączona była z rekonstrukcją. Atak powstańców na Dworzec Wschodni był wyjątkowy ze względu na ogromną militarną przewagę Niemców, którzy byli na terenie dworca. Walki powstańców to było kilka ataków, które trwały łącznie przez trzy dni. Naszym działaniem chcemy przypomnieć, że Powstanie Warszawskie to nie tylko "lewa strona Wisły" - Sławomir Wojdak, organizator rekonstrukcji.
i
Flaga Niemiec w połowie masztu
W dniu 77. rocznicy Powstania Warszawskiego flagi niemieckich przedstawicielstw w Polsce zostały opuszczone do połowy masztów - napisał ambasador Niemiec w Polsce Arndt Freytag von Loringhoven. "Dziś flagi niemieckich przedstawicielstw w Polsce opuszczone są do połowy masztów na znak głębokiego bólu i wstydu z powodu okrutnych zbrodni niemieckiego okupanta w walce z ludnością Warszawy podczas Powstania Warszawskiego" - napisał w niedzielę na Twitterze ambasador Niemiec w Polsce Arndt Freytag von Loringhoven. "Wraz z premierem Nadrenii Północnej-Westfalii uczciliśmy w Warszawie pamięć ofiar" - dodał ambasador.
Obywatele Podziemnego Państwa Polskiego
Teresa Stanek ze Światowego Związku Żołnierzy AK zabrała głos podczas uroczystości pod pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej.
- My nie jesteśmy bohaterami. My byliśmy tyko po prostu obywatelami Podziemnego Państwa Polskiego. Teraz jesteśmy – na szczęście – obywatelami państwa polskiego, bez podziemnego. Pamiętajcie młodzi: bierzcie przykład nie z męstwa, tylko z rozumnego myślenia. Wy służycie teraz Polsce – wy musicie myśleć, musicie się uczyć, nie mówić do nas bohaterowie, tylko wziąć przykład, który będzie Wam służył do podejmowania dalszych działań ku chwale działaniom dla Polski i dla siebie - mówiła Teresa Stanek.
Zaapelowała też do młodych, aby nie pozwolili sobie na to, żeby ktoś narzucał im swoje myśli i przekonanie: - Pamiętajcie o tym, że jesteście wolni i od Was, tylko od Was, zależy decyzja. Ta decyzja musi być zawsze mądra i roztropna Chciałabym, aby to nasze przesłanie - nie bohaterskie, tylko zwykłe, obywatelskie - do Was trafiło. Nie musicie czytać kartek z naszego pamiętnika bądź to zapisanego ołówkiem bądź to zapisanego w pamięci. Wystarczy tylko, abyście myśleli o tym, że jesteście samodzielni, odpowiedzialni, dzielni - tacy jak byli Kolumbowie.
Traczyk-Stawska: "Przytulam wszystkich do serca"
Niezwykle wzruszające były te dzisiejsze spotkania z powstańcami. Niewątpliwie do takich należała też uroczystość przez Cmentarzu Powstańców Warszawskich na Woli.
- To miejsce jest niezwykle z bardzo wielu powodów. Ponad 100 tysięcy osób znalazło tu swój spoczynek. Ale też jest niezwykłe bo tu kończą się uroczystości. Chyba nie ma innego miejsca w Warszawie, które potrafi zebrać tak wielu różnych ludzi. Żeby posłuchali tego przesłania które płynie właśnie stąd. Pomnik matki, mający na sobie słowo matka w czterech językach daje nam do myślenia. Klamra tego wszystkiego jest kwestia porozumienia i wybaczenia. Żebyśmy wyciągali wnioski a nie tylko mówili o bohaterstwie i krwi. To jest właśnie mądrość naszych powstańców, że nam to przekazują - mówił przed pomnikiem "Polegli Niepokonani" prezydent Rafał Trzaskowski. - Być może za 100 lat nikt o tym nie będzie pamiętać o konkretnych powstaniach. Ale z pewnością zostanie w nas przesłanie Powstańców. Dzięki wam, Powstańcom, także my politycy się spotkamy. Dziś pierwszy raz na Powązkach nie było gwizdów. Na nikogo. I za to wam dziękuję. Bo to Powstańcy jednoczą - dodawał prezydent Trzaskowski.
A Wanda Traczyk-Stawska ps. Pączek, wieloletnia niestrudzona wojowniczka o upamiętnienie cywilnych ofiar Powstania Warszawskiego stwierdziła krótko: - Życzę wam, żeby Warszawa była dobrym miejscem do życia. Wszystkich przytulam do serca i życzę, żeby Warszawa była miastem spokoju i przyjaźni - oświadczyła i zasalutowała.
HARMONOGRAM 77. ROCZNICY POWSTANIA WARSZAWSKIEGO
1 sierpnia (niedziela)
* godz. 9 - Uroczystość przy pomniku Antoniego Chruściela Montera (ul. Filtrowa 68)
* godz. 10 - Uroczystość przed pomnikiem "Mokotów Walczący". Park gen. Orlicz-Dreszera. Zapalenie Ognia Pamięci
* godz. 11.30 - składanie kwiatów przy obelisku Pamięci Żołnierzy AK Mokotowa (ul. Dworkowa)
* Godz. 11.30 – kwiaty przy pomniku Stanisława Jankowskiego „Agatona” (ul. Karowa róg Browarnej)
* 11.30 – kwiaty przy pomniku gen. Zbigniewa Ścibor-Rylskiego (Park marsz. Rydza-Śmigłego)
* godz. 13.15 – kwiaty przy pomniku gen. Stefana Roweckiego „Grota” (róg ul. Chopina i Al. Ujazdowskich)
* godz. 14 – uroczystość przy pomniku Podziemnego Państwa Polskiego (ul. Wiejska)
* godz. 14 – inscenizacja ataku na Dworzec Wschodni (ul. Kijowska) z udziałem grup rekonstrukcyjnych
* godz. 16 – kwiaty na grobie gen. Antoniego Chruściela „Montera” (Powązki Wojskowe)
* godz. 17 - Godzina "W". Syreny alarmowe
* godz. 17 - Akcja społeczna „Wolność łączy” w miejscach pamięci Powstania Warszawskiego na terenie całej Warszawy
* Godz. 17 Marsz Powstania Warszawskiego (start z ronda Dmowskiego)
* Godz. 17 Rozpostarcie wielkiej flagi przy ul. Targowej
godz. 18.30 - Uroczystość składania kwiatów na kurhanie w którym znajdują się prochy ponad 50 tys. ofiar Powstania Warszawskiego. Pomnik "Polegli-Niepokonani". Cmentarz Powstańców Warszawskich.
* godz. 20:30 - "Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki", czyli wspólne śpiewanie piosenek powstańczych z udziałem orkiestry i chóru pod kierownictwem Jana Stokłosy w Parku Wolności.
* godz. 24 - prapremiera spektaklu teatralnego "Nazywam się Tamara Biakow i jestem legendą" w reżyserii i wykonaniu Ewy Błaszczyk. Muzeum Powstania Warszawskiego (zaproszenia). Spektakle będą grane także 2-5 sierpnia.
Na 77. rocznice Powstania Warszawskiego przygotowaliśmy też cykl wywiadów z powstańcami:
Tych niesamowitych akcji nie zapomnę nigdy. Halina Jędrzejewska "Sławka" sanitariuszka liniowa
Rozmawiamy również z wnukami powstańców :
Szymon Majewski opowiada o dziadku, po którym został mu... diabełek
Daniel Echaust opowiada o babci - minerce i powojennej przewodniczce po Warszawie
Podcasty
Playlisty tematyczne
