Ziemniaki mają mnóstwo właściwości odżywczych i zdrowotnych. Jednak, zanim przygotujemy ulubione dania z kartofli, zwróćmy uwagę na ich kolor. Jeśli są zielone, lepiej ich nie kupować nie jeść. Takie ziemniaki zawierają trującą solaninę oraz chakoninę.
Takie ziemniaki mogą być trujące. Na co trzeba zwrócić uwagę?
Zielone ziemniaki są najczęściej niedojrzałe, choć ta barwa może pojawić się także w starszych bulwach, które zaczynają kiełkować. Taki kolor oznacza, że w warzywach jest duża zawartość solaniny i chakoniny. To toksyczne glikoalkaloidy, które naturalnie występują w tych warzywach. W niewielkich ilościach jest nieszkodliwa, jednak spożywana w nadmiarze może poważnie zaszkodzić. Wymienione wyżej związki organiczne chronią roślinę przed szkodnikami, ale są niebezpieczne dla człowieka. Nadmiar solaniny może powodować podrażnienie przewodu pokarmowego, wymioty, biegunkę, zaburzenia oddychania, śpiączkę czy zaburzenia oddychania. Objawu zatrucia solaniną czasami przypominają grypę lub przeziębienie. Pojawia się wysoka gorączka, nadmierne pocenie oraz bóle i zawroty głowę. Dlatego lepiej nie kupować i nie jeść zielonych ziemniaków, podobnie jak kiełkujących.
Typy kulinarne ziemniaków. Jakie ziemniaki na kopytka, a jakie na puree?
Ziemniaki nie zawsze cieszyły się dobrą opinią. Początkowo były uznawane za trujące i traktowane jako roślina ozdobna. Królowa Maria Antonina nosiła ich kwiaty przypięte do sukni. Do Polski przywiózł je Jan III Sobieski jako podarek dla królowej Marysieńki, która uwielbiała pleść kwietne wianki. Na nasze stoły trafiły dopiero około XVIII wieku. Ojczyzną kartofli jest Peru. Inkowie uprawiają je pod ponad 10 tys. lat, a wszystkie znane nam dziś odmiany pochodzą od Solanum brevicaule. W Polsce mamy ponad tysiąc rodzajów ziemniaków, które dzielimy na typy kulinarne – A, B oraz C.
Ziemniaki typu A są najtwardsze, zawierają niewiele skrobi, przez co po ugotowaniu pozostają zwięzłe i wilgotne. Są łatwe do krojenia, więc sprawdzą się w sałatkach, hiszpańskim omlecie, zapiekankach i zupach. Popularne odmiany to: Albina, Belana, Bellinda, Frezja, Mariska, Regina, Venezia, Agata, Almera, Altesse, Annabelle, Clarissa, Dali, Denar, Frezja, Hubal, Impala, Karatop, Krasa, Lord, Tarpan, Vineta, Viviana, Orchestra, Zenia.
W ziemniakach typu B jest więcej skrobi, dlatego są mniej wilgotne niż typ A. Są też bardziej mączyste, pod widelcem lekko się rozgniatają. Takie kartofle nadają się zarówno do gotowania, jak i smażenia. Popularne odmiany to: Albina, Ania, Atol, Balbina, Baszta, Beata, Bellarosa, Bila, Danusia, Colette, Drop, Ewelina, Fala, Felsina, Fresco, Gala, Georgina, Gloria, Irga, Irys, Jagna, Jagoda, Jaśmin, Jelly, Kolia, Latona, Lotos, Malwa, Maryna, Mors, Muza, Nandina, Oda, Orlik, Orłan, Perkoz, Red Sonia, Red Fantasy, Rosalind, Ruta, Rybitwa, Rywal, Sante, Signal, Sumak, Timate, Tokaj, Triada, Vital, Wawrzyn, Wigry, Wiking, Wolfram.
Jeśli potrzebujemy odrobinę bardziej mączystych ziemniaków, odpowiednie będą odmiany: Agnes, Ametyst, Arkadia, Benek, Bryza, Cekin, Courage, Courlan, Elida, Ewelina, Etola, Fianna, Finezja, Florina, Fregata, Gawin. Gracja, Gustaw, Ibis, Janka, Jurata, Jutrzenka, Lady Claire, Lady Veronie, Marlen, Miłek, Quincy, Pirol, Redstar, Soplica, Tajfun, Tetyda.
Ziemniaki typu C zawierają najwięcej skrobi. Miąższ po ugotowaniu jest suchy, rozsypujący się i bardzo mączysty. Takie ziemniaki wykorzystaj w purée, plackach, kopytkach, pyzach, knedlach czy kartaczach. Popularne odmiany to: Anielka, Aster, Bursztyn, Bzura, Centa, Ceza, Etiuda, Grot, Karlena, Koral, Kos, Legenda, Lena, Mila.
Podcasty
Playlisty tematyczne
